Cùng học cấu trúc whether trong câu tường thuật

“Câu tường thuật dùng để kể lại những gì người khác đã nói. Trong đó, “whether” là một từ nối thường được sử dụng để chuyển đổi câu hỏi trực tiếp sang câu gián tiếp, đặc biệt là khi câu hỏi có tính chất lựa chọn.

Whether là gì và được sử dụng như thế nào?

“Whether“ là một từ nối (conjunction) trong tiếng Anh, thường được dùng để diễn đạt sự lựa chọn giữa hai hoặc nhiều khả năng, hoặc để biểu thị sự nghi ngờ, không chắc chắn.

Cách sử dụng cơ bản:

• Để diễn tả sự lựa chọn:

  • Whether… or…: Dùng để nối hai danh từ, cụm danh từ, mệnh đề hoặc câu, thể hiện sự lựa chọn giữa hai khả năng.
    • Ví dụ:
      • I don’t know whether to go to the party or stay home. (Tôi không biết nên đi dự tiệc hay ở nhà.)
      • You can pay by credit card or whether you prefer, by cash. (Bạn có thể thanh toán bằng thẻ tín dụng hoặc nếu bạn thích hơn thì bằng tiền mặt.)

• Để diễn tả sự nghi ngờ, không chắc chắn:

  • Whether or not: Dùng để nhấn mạnh sự không chắc chắn về một điều gì đó.
    • Ví dụ:
      • I’m not sure whether or not she will come. (Tôi không chắc cô ấy có đến hay không.)
      • Whether or not you like it, you have to do it. (Dù bạn có thích hay không thì bạn vẫn phải làm.)

Ví dụ khác:

• Whether to do something or something else:

  • I can’t decide whether to buy a new car or a used one. (Tôi không thể quyết định nên mua một chiếc xe mới hay một chiếc xe đã qua sử dụng.)

• Whether or not a statement is true:

  • I don’t know whether that statement is true or not. (Tôi không biết liệu câu nói đó có đúng hay không.)

Câu tường thuật sử dụng “whether”

“Whether” thường được sử dụng trong câu tường thuật để chuyển đổi những câu hỏi lựa chọn (những câu hỏi có thể trả lời bằng “yes” hoặc “no”, hoặc những câu hỏi đưa ra hai hoặc nhiều lựa chọn) sang dạng gián tiếp.

Cấu trúc cơ bản:

• Câu trực tiếp: Wh-word + auxiliary verb + subject + main verb + …?
• Câu tường thuật: S + asked + (someone) + whether + to V1 or V2 / if + S + V (lùi thì) + …

Ví dụ:

• Câu trực tiếp: “Do you want tea or coffee?” (Bạn muốn trà hay cà phê?)

• Câu tường thuật: She asked me whether I wanted tea or coffee. (Cô ấy hỏi tôi muốn trà hay cà phê.)

• Câu trực tiếp: “Shall we go to the cinema or stay at home?” (Chúng ta đi xem phim hay ở nhà?)

• Câu tường thuật: He asked whether we should go to the cinema or stay at home. (Anh ấy hỏi chúng ta có nên đi xem phim hay ở nhà không.)

Lưu ý:

• “Whether” thường đi đôi với “or”.
• Sau “whether” có thể là một động từ nguyên mẫu (to V1 or V2) hoặc một mệnh đề (if + S + V).
• Thì của động từ trong mệnh đề tường thuật cần được lùi lại một thì so với thì trong câu trực tiếp.

Tại sao sử dụng “whether”?

• “Whether” giúp diễn đạt sự lựa chọn, nghi vấn hoặc không chắc chắn trong câu tường thuật.
• Nó giúp làm rõ ý nghĩa của câu hỏi gốc, đặc biệt là khi câu hỏi gốc có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau.

Ví dụ khác:

• She asked me whether I had finished my homework. (Cô ấy hỏi tôi có làm xong bài tập về nhà chưa.)
• He wondered whether to buy a new car or a used one. (Anh ấy phân vân không biết nên mua xe mới hay xe cũ.)

Thay thế whether bằng if trong câu tường thuật

Trong nhiều trường hợp, bạn có thể thay thế “whether” bằng “if” trong câu tường thuật.

Tuy nhiên, việc thay thế này không phải lúc nào cũng hoàn toàn tương đương và có thể ảnh hưởng đến sắc thái của câu.

Khi nào có thể thay thế?

• Trong các câu hỏi gián tiếp: Khi câu hỏi gốc là một câu hỏi đóng (có thể trả lời bằng “yes” hoặc “no”), hoặc khi câu hỏi đưa ra một lựa chọn.
  • Ví dụ:
    • Câu trực tiếp: “Are you coming to the party?” (Bạn có đến dự tiệc không?)
    • Câu tường thuật: She asked me if/whether I was coming to the party. (Cô ấy hỏi tôi có đến dự tiệc không.)
• Trong các câu mệnh đề danh ngữ:
  • Ví dụ: I don’t know if/whether he will come. (Tôi không biết anh ấy có đến không.)

Khi nào nên cân nhắc kỹ?

• Khi muốn nhấn mạnh sự lựa chọn: “Whether” thường được ưu tiên hơn “if” khi muốn nhấn mạnh rõ ràng rằng có hai hoặc nhiều lựa chọn.
  • Ví dụ: I can’t decide whether to buy a new car or a used one. (Tôi không thể quyết định nên mua xe mới hay xe cũ.)
• Trong văn viết trang trọng: “Whether” thường được xem là trang trọng hơn “if”.

Lưu ý:

• Không nên thay thế “whether” bằng “if” khi “whether” đứng trước một động từ nguyên mẫu:
  • Ví dụ sai: I don’t know if to go or stay. (Nên là: I don’t know whether to go or stay.)
• Không nên thay thế “whether” bằng “if” trong một số cấu trúc cố định:
  • Ví dụ: whether or not (có hay không)

Bài tập luyện tập

Hãy chuyển các câu hỏi trực tiếp sau sang câu tường thuật, sử dụng “whether” khi cần thiết:

1. “Do you like tea or coffee?” she asked me.
2. “Shall we go to the cinema or stay at home?” he suggested.
3. “Can you speak French or Spanish?” they asked her.
4. “Will you come to my party on Saturday?” he invited me.
5. “Is it going to rain tomorrow?” she wondered.

Đáp án:

1. She asked me whether I liked tea or coffee.
2. He suggested that we (should) go to the cinema or stay at home.
3. They asked her if she could speak French or Spanish. (Ở đây có thể dùng cả “if” hoặc “whether”)
4. He invited me to his party on Saturday. (Câu này không cần dùng “whether” vì không phải là câu hỏi lựa chọn)
5. She wondered if it was going to rain the following day.

Xem thêm:

• Sử dụng “chuẩn” MUST/HAVE TO/OUGHT TO trong tiếng Anh thế nào?
• Cách dùng trạng từ trong tiếng Anh thật ‘sang’