Lao động cổ cồn mới và triển vọng trong tương lai của lực lượng này

Sự phát triển và ngày một phổ biến của lực lượng lao động cổ cồn mới (tiếng Anh: new collar workers) trên thị trường việc làm trong thời gian qua là một dấu ấn quan trọng phản ánh sự thay đổi trong cách mà các ngành công nghiệp biến đổi để thích nghi với nhu cầu của nền kinh tế hiện đại. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng tìm hiểu về lực lượng lao động đầy tiềm năng này cùng các yếu tố thúc đẩy sự gia tăng của lực lượng này cũng như những triển vọng trong tương lai của họ.

Khái niệm “lao động cổ cồn mới”

Nếu như “lao động cổ cồn trắng” (tiếng Anh: white-collar workers) được dùng chỉ lực lượng trí thức, bàn giấy, chuyên gia và “lao động cổ cồn xanh” (tiếng Anh: blue-collar workers) chỉ lực lượng lao động tay chân thì “lao động cổ cồn mới” được sinh ra để làm trung gian cho hai khái niệm đó.

Lao động cổ cồn mới với bộ kỹ năng phục vụ các công việc thực tiễn kỹ thuật thường không yêu cầu bằng đại học chính quy mà thay vào đó là những chứng chỉ nghề hoặc chứng chỉ đào tạo chuyên sâu. Việc trọng kỹ năng và kinh nghiệm thực tiễn hơn là bằng cấp chính quy của các công việc dành cho lực lượng lao động cổ cồn mới đang cách mạng hóa các lĩnh vực, ngành nghề như công nghệ, chăm sóc sức khỏe và sản xuất tiên tiến. Theo điều tra của IBM, nhóm công việc phổ biến cho lao động cổ cồn mới trên thị trường hiện nay bao gồm các vị trí như nhà phân tích an ninh mạng, nhà phát triển phần mềm, kỹ thuật viên y tế, v.v..

Nhu cầu lao động cổ cồn mới ngày càng tăng

Nhu cầu về lao động cổ cồn mới đang tăng nhanh, đặc biệt ở các lĩnh vực khoa học – công nghệ. Chẳng hạn, ngành an ninh mạng toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 160 tỉ bảng Anh vào năm 2023 lên hơn 250 tỉ bảng vào năm 2027. Với mức tăng trưởng này, các chuyên gia bảo mật kỹ thuật số đang khan hiếm và 35% trong số đó không có bằng đại học (nhưng sở hữu chứng chỉ chuyên môn từ các khóa học ngắn hạn). Điều này phản ánh nhu cầu cấp bách trong việc bảo vệ cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của các doanh nghiệp và chính phủ trước các mối đe dọa an ninh mạng.

Tương tự, các công việc kỹ thuật viên y tế và chuyên viên thông tin sức khỏe đang tăng mạnh. Dự báo từ Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ cho thấy, đến năm 2032, các công việc hỗ trợ y tế sẽ tăng 9%, trong khi nhiều vị trí chỉ yêu cầu chứng chỉ thay vì bằng cấp đại học. Với mức lương từ 40 nghìn bảng mỗi năm trở lên, các vị trí này đang trở thành lựa chọn hấp dẫn thay thế cho các công việc văn phòng truyền thống.

Động lực phát triển của lao động cổ cồn mới

Một trong những lý do quan trọng khiến công việc cổ cồn mới phát triển là chi phí giáo dục đại học đang tăng cao. Ở Anh, nợ trung bình của một sinh viên tốt nghiệp đại học là 45 nghìn bảng, khiến nhiều người trẻ lựa chọn con đường ít tốn kém hơn để có sự nghiệp ổn định. Đây là lý do khiến công việc cổ cồn mới trở nên hấp dẫn, vì người lao động có thể đạt được chứng chỉ nghề trong thời gian ngắn với chi phí thấp hơn nhiều so với việc học đại học. Ví dụ, các khóa học lập trình có giá từ 5 đến 15 nghìn bảng và kéo dài từ ba đến sáu tháng.

Hơn nữa, người lao động cổ cồn mới thường có độ an toàn, ổn định nghề nghiệp cao hơn so với nhiều công việc văn phòng. Một khảo sát của HRMorning cho thấy 72% các công ty thuê lao động cổ cồn mới báo cáo tỉ lệ nghỉ việc thấp hơn. Với các kỹ năng thực hành mà họ học được thông qua đào tạo nghề, học việc hoặc các khóa học ngắn hạn, họ có khả năng thích nghi tốt hơn với các yêu cầu công việc đang thay đổi, giúp họ duy trì tính cạnh tranh mà không cần phải quay lại giáo dục chính quy.

Các doanh nghiệp đóng vai trò then chốt trong thúc đẩy lao động cổ cồn mới

Doanh nghiệp ngày càng nhận ra những lợi ích của việc tuyển dụng lao động cổ cồn mới. Một nghiên cứu của LinkedIn cho thấy vào năm 2023, 20% các tin tuyển dụng trong lĩnh vực công nghệ đã bỏ yêu cầu về bằng đại học. Xu hướng này phản ánh niềm tin rằng các kỹ năng như lập trình hoặc tiếp thị kỹ thuật số có thể được học qua các con đường giáo dục thay thế, thay vì phải thông qua học đại học truyền thống.

IBM đã bắt đầu các chương trình đào tạo riêng để giải quyết khoảng cách về kỹ năng. Trong 5 năm qua, công ty đã tạo ra hơn 25 nghìn vị trí cổ cồn mới, từ các nhà phát triển chuỗi khối (còn gọi là blockchain) đến chuyên gia an ninh mạng. Các công việc này trả lương cạnh tranh, thường từ 40 đến 60 nghìn bảng mỗi năm và tập trung vào học tập thực hành và cố vấn thay vì yêu cầu bằng cấp học thuật.

Thu nhập và các kỳ vọng của lao động cổ cồn mới

Công việc cổ cồn mới không chỉ mang lại con đường nghề nghiệp dễ tiếp cận mà còn mang lại thu nhập hấp dẫn, nhiều việc còn có thu nhập ngang bằng, thậm chí cao hơn so với các công việc văn phòng truyền thống. Ví dụ, mức lương khởi điểm cho các vị trí an ninh mạng ở Anh trung bình là 45 nghìn bảng, với một số chuyên gia có kinh nghiệm kiếm được hơn 70 nghìn bảng mỗi năm. Tương tự, các chuyên gia điện toán đám mây có thể kiếm từ 55 đến 80 nghìn bảng, tùy thuộc vào trình độ chuyên môn.

Trong lĩnh vực sản xuất, các công việc cổ cồn mới yêu cầu kiến thức về tự động hóa và lập trình robot cũng đang tăng lên. Các vị trí này có mức lương trung bình khoảng 50 nghìn bảng, phản ánh tầm quan trọng của họ trong việc duy trì dây chuyền sản xuất hiện đại và phát triển các nhà máy thông minh.

Thách thức của lao động cổ cồn mới

Dù nhu cầu tăng cao, lao động cổ cồn mới vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những rào cản lớn nhất là nhận thức xã hội rằng bằng cấp chính quy là con đường duy nhất để thành công. Mặc dù quan điểm này đang dần thay đổi, sự kỳ thị này vẫn có thể khiến người lao động cổ cồn mới gặp khó khăn khi nộp đơn vào các vị trí yêu cầu uy tín học thuật cao.

Ngoài ra, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, người lao động cổ cồn mới cần không ngừng nâng cấp kỹ năng để duy trì tính cạnh tranh. Điều này đòi hỏi họ phải liên tục học hỏi, đồng thời tạo gánh nặng về thời gian và chi phí. Doanh nghiệp có thể hỗ trợ bằng cách cung cấp các cơ hội đào tạo và phát triển nghề nghiệp liên tục, điều này rất quan trọng để duy trì lợi thế cạnh tranh trong thị trường lao động đang thay đổi nhanh chóng.

Triển vọng của lao động cổ cồn mới

Nhìn về tương lai, vai trò của lao động cổ cồn mới trong thị trường việc làm dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng. Với sự thay đổi do trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa mang lại, các công việc đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ năng công nghệ và tư duy sáng tạo sẽ có nhu cầu cao hơn. Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, đến năm 2025, 85 triệu công việc có thể bị thay thế bởi tự động hóa nhưng 97 triệu công việc mới sẽ xuất hiện, đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ năng kỹ thuật và tư duy con người. Lao động cổ cồn mới có vị thế lý tưởng để đáp ứng các vai trò này, nhờ khả năng thích ứng nhanh với thay đổi công nghệ.

Trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, nhu cầu về lao động cổ cồn mới dự kiến sẽ tăng 10% mỗi năm trong thập kỷ tới. Khi các quốc gia chuyển sang các giải pháp năng lượng sạch hơn, các vai trò như kỹ thuật viên tua bin gió và lắp đặt pin mặt trời sẽ yêu cầu các kỹ năng kỹ thuật cụ thể, thường được học qua đào tạo nghề thay vì giáo dục chính quy.

Một số đơn vị giáo dục, đào tạo lao động cổ cồn mới có uy tín cao

IBM

IBM là một trong những công ty tiên phong trong việc thúc đẩy công việc cổ cồn mới, nhận thấy tầm quan trọng của kỹ năng hơn là bằng cấp. Công ty cung cấp một loạt các chương trình đào tạo, từ chứng chỉ cơ bản đến các khóa học kỹ thuật nâng cao. Nền tảng SkillsBuild của IBM cung cấp các tài nguyên học tập miễn phí cho người học ở các giai đoạn khác nhau trong sự nghiệp, đặc biệt tập trung vào các lĩnh vực đang có nhu cầu cao như điện toán đám mây, an ninh mạng và khoa học dữ liệu. Thông qua hợp tác với các cơ sở giáo dục và các sáng kiến của chính phủ, IBM đang trang bị cho thế hệ mới của các chuyên gia công nghệ, những người có thể không có bằng đại học truyền thống nhưng lại sở hữu các năng lực kỹ thuật cần thiết để phát triển trong nền kinh tế số.

SkillsUSA

SkillsUSA là một tổ chức phi lợi nhuận kết nối sinh viên, giáo viên và các ngành công nghiệp để xây dựng lực lượng lao động có kỹ năng tại Hoa Kỳ. Tổ chức cung cấp các chương trình đào tạo trong nhiều lĩnh vực kỹ thuật, bao gồm CNTT, chăm sóc sức khỏe, và sản xuất. Ngoài việc đào tạo, SkillsUSA còn tổ chức các cuộc thi trên toàn quốc, nơi học sinh có thể thể hiện tay nghề và chuyên môn của mình trong các ngành nghề và công nghệ cụ thể. Phương pháp tiếp cận thực tiễn này giúp người tham gia xây dựng sự tự tin và kinh nghiệm cần thiết để chuyển tiếp vào các công việc cổ cồn mới. SkillsUSA cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình các chính sách quốc gia về phát triển lực lượng lao động, đảm bảo rằng giáo dục kỹ thuật vẫn phù hợp và đáp ứng nhu cầu của ngành.

Cisco Networking Academy

Cisco Networking Academy là một chương trình toàn cầu được công nhận, cung cấp các khóa học về mạng, an ninh mạng, và các kiến thức cơ bản về CNTT. Kể từ khi ra mắt, Cisco đã đào tạo hàng triệu người trên toàn thế giới, chuẩn bị họ cho sự nghiệp trong ngành công nghệ. Chương trình giảng dạy của Academy được thiết kế để dễ tiếp cận với mọi đối tượng, từ người mới bắt đầu đến những chuyên gia muốn nâng cao kỹ năng. Các chứng chỉ của Cisco được các nhà tuyển dụng trong ngành công nghệ đánh giá cao. Cisco cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách kỹ thuật số, tạo cơ hội cho những người ở các cộng đồng thiệt thòi tiếp cận giáo dục kỹ thuật chất lượng cao.

Haas Technical Education Community (HTEC)

HTEC tập trung vào việc cung cấp đào tạo về sản xuất tiên tiến thông qua hợp tác với các trường học, cao đẳng và các đối tác trong ngành. Khi tự động hóa và robot hóa trở thành phần không thể thiếu của sản xuất hiện đại, HTEC cung cấp các chương trình chuyên biệt trang bị cho sinh viên các kỹ năng cần thiết để làm việc trong môi trường công nghệ cao. Từ gia công CNC đến sản xuất phụ gia, chương trình giảng dạy của tổ chức này phản ánh những tiến bộ mới nhất trong công nghệ công nghiệp. Bằng cách hợp tác chặt chẽ với các nhà lãnh đạo ngành, HTEC đảm bảo rằng các học viên của họ sẵn sàng làm việc và đáp ứng các yêu cầu của ngành sản xuất đang phát triển nhanh chóng.

Federation for Advanced Manufacturing Education (FAME)

FAME là một sáng kiến quốc gia nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về lao động có kỹ năng trong ngành sản xuất. Chương trình của FAME kết hợp giữa đào tạo lý thuyết tại lớp học và thực hành tại các công ty sản xuất đối tác. Mô hình vừa học vừa làm này cho phép sinh viên kiếm thu nhập trong khi phát triển các kỹ năng cần thiết cho các vai trò đang có nhu cầu cao như bảo trì công nghiệp, robot, và tự động hóa. Chương trình học của FAME được phát triển thông qua sự hợp tác chặt chẽ với các nhà tuyển dụng, đảm bảo rằng sinh viên tốt nghiệp được trang bị đầy đủ các kỹ năng mà các công ty đang tìm kiếm.

Tooling U-SME

Tooling U-SME cung cấp các chương trình đào tạo trực tuyến toàn diện cho lực lượng lao động trong ngành sản xuất. Với các khóa học từ những nguyên tắc sản xuất cơ bản đến tự động hóa và robot tiên tiến, Tooling U-SME là một nguồn tài nguyên quý giá cho những cá nhân muốn nâng cao kỹ năng hoặc chuyển đổi sang các công việc cổ cồn mới. Tổ chức này hợp tác với các công ty sản xuất, cơ sở giáo dục và các hiệp hội ngành để tạo ra các chương trình phù hợp với nhu cầu của ngành sản xuất hiện đại. Tooling U-SME chú trọng đến việc học tập suốt đời, đảm bảo rằng người lao động có thể tiếp tục phát triển chuyên môn, thích nghi với các công nghệ và quy trình mới khi ngành thay đổi.

Những tổ chức này đang đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách về kỹ năng, cung cấp cho các cá nhân các chương trình đào tạo và chứng nhận cần thiết để thành công trong các công việc cổ cồn mới. Cho dù thông qua học trực tuyến, thực hành thực tế hay hợp tác với ngành công nghiệp, mỗi tổ chức đều cam kết phát triển một lực lượng lao động có kỹ năng, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghệ và sản xuất hiện nay. Bằng cách tập trung vào kỹ năng thực tế thay vì bằng cấp học thuật, họ mở ra con đường đến với các công việc ổn định, có thu nhập tốt cho mọi người từ nhiều nền tảng giáo dục khác nhau.