Từ vựng IELTS – Tổng hợp tài liệu và cách học từ vựng hiệu quả

Trong giai đoạn hai ba tháng đầu tiên của quá trình ôn thi IELTS, mình đã cảm thấy khá hoang mang và lo lắng khi không nhìn thấy sự tiến bộ của bản thân, mặc dù đã luyện nhiều đề, tham khảo nhiều tài liệu.Và mình phát hiện ra, một trong các yếu tố chính khiến mình không thể nâng cao band điểm là thiếu hụt từ vựng.

Bài viết này sẽ chia sẻ cách học từ vựng IELTS cũng như các tài liệu học từ vựng hiệu quả cho các bạn, đặc biệt là những người mới bắt đầu, từ kinh nghiệm của chính bản thân mình trong quá trình sáu tháng ôn luyện IELTS. 

Các tài liệu học từ vựng IELTS

Để có được vốn từ vựng dồi dào, trước hết bạn cần có được các tài liệu học phù hợp và hiệu quả. Tùy vào trình độ và mục tiêu bản thân, bạn hãy chọn cho mình các tài liệu tương đương để đạt được hiệu quả cao nhất.

1. Từ vựng IELTS cơ bản

Các tài liệu trong mục này phù hợp với các bạn chưa biết gì về IELTS và tiếng Anh hoặc bị hổng kiến thức. Ở giai đoạn đầu mới làm quen với IELTS, việc đầu tiên bạn cần làm là học ngữ pháp thật chắc chắn. Khi đã chắc ngữ pháp, việc bạn tiếp cận với từ vựng cũng như các kiến thức chuyên sâu sẽ dễ dàng hơn.

Ở giai đoạn đầu này, bạn cũng nên dành 2 tuần đến 1 tháng để làm quen với IELTS, các dạng bài, câu hỏi, xây dựng chắc kiến thức ngữ pháp cơ bản chứ không nên vội vàng lao đầu vào học các tài liệu từ vựng. Khối lượng từ vựng trong mỗi cuốn sách Vocabulary sẽ làm bạn khá choáng ngợp và hoang mang. 

Bạn nên làm quen bằng cách sử dụng các tài liệu cơ bản, trình bày đơn giản, dễ hiểu như Bridge to IELTS (Pre- Intermediate – Intermediate Band 3.5 to 4.5), Cambridge Grammar for IELTS, Get Ready for IELTS,… Qua các tài liệu này, bạn cũng có thể có được vốn từ vựng tương đối, tạo nền tảng cho việc học lên các tài liệu đòi hỏi trình độ cao hơn. 

Sau khi có được nền tảng vững chắc về ngữ pháp cũng như nắm được các dạng bài thi IELTS, bạn có thể bắt đầu học các tài liệu liên quan đến từ vựng. Hãy nhớ lựa chọn các tài liệu bao trùm được hầu hết các chủ đề quen thuộc trong IELTS. Dưới đây là một số tài liệu từ vựng phổ biến cho mức độ Pre-Intermediate:

• Check your English Vocabulary for IELTS (Rawdon Wyatt): cuốn sách này giúp bạn nâng cao từ vựng về các chủ đề vô cùng quen thuộc trong tiếng Anh, đặc biệt là từ vựng dành cho kỹ năng Writing. Cấu trúc của cuốn sách bao gồm 3 phần:

Phần 1: General Vocabulary – 52 chủ đề

Phần 2: Specific Vocabulary – 48 chủ đề

Phần 3: Đáp án/ File ghi âm cho từ vựng

• Cambridge Vocabulary for IELTS: cuốn sách của Pauline Cullen bao gồm 25 chủ đề, mỗi chủ đề bao gồm các chủ đề con liên quan và một dạng bài tập trong bài thi IELTS học thuật. Ví dụ, bên trong chủ đề 1 có tên Growing up có các chủ đề con nhỏ hơn như Relationships, Families and early learning. Ngoài ra, tại chủ đề 1, bạn sẽ được làm quen với Section 1 của bài nghe IELTS. Sau 5 chủ đề sẽ có một bài kiểm tra tổng hợp. Phía cuối sách là phần đáp án, phần nội dung file nghe và danh sách các từ vựng quan trọng của mỗi chủ đề.

2. Từ vựng IELTS trung cấp

Sau khi có được một số lượng tương đối các từ vựng cơ bản, bạn có thể học sâu thêm các tài liệu ở mức độ trung cấp. Cụ thể ở giai đoạn này, bạn nên tập trung vào Collocations để nâng band điểm cho mình. Một số tài liệu bạn có thể tham khảo là: 

• Collins Vocabulary for IELTS: 20 chủ đề được đề cập đến trong cuốn sách này. Đây là một trong các cuốn sách cực kỳ hay của Collins. Trong mỗi chủ đề, các nội dung như từ vựng, kỹ năng và kỹ năng phụ liên quan được thể hiện một cách rõ ràng, giúp người đọc dễ dàng ôn luyện. Ví dụ, với chủ đề thứ 4 mang tên Adventure: từ vựng mà các bạn có thể học được là Verbs and nouns for travelling; adjectives to describe experiences (danh từ và động từ liên quan đến du lịch, các tính từ miêu tả trải nghiệm), kỹ năng liên quan là Speaking. Ngoài ra, các Sub – skills (kỹ năng nhỏ) cũng được đề cập như Expressing finer shades of meaning; using common and less common vocabulary; word stress (cách biểu thị các lớp nghĩa nhỏ của từ ngữ, cách sử dụng từ vựng phổ biến và ít phổ biến, trọng âm của từ). Cuối cùng là phần luyện tập liên quan đến Speaking Part 2. Từ chủ đề 1 đến chủ đề 9, bạn sẽ bắt gặp các nội dung vô cùng quen thuộc với cuộc sống hằng ngày như Health, Education, Cities,… Từ chủ đề 11 đến hết chủ đề 19, các từ vựng mang tính chức năng như từ vựng để miêu tả biểu đồ, từ vựng để miêu tả sự thay đổi sẽ được xuất hiện. Chủ đề thứ 10 và 20 đóng vai trò tổng hợp kiến thức các chủ đề trước đó. Với các kiến thức vô cùng cơ bản và bao quát, cùng cấu trúc rõ ràng và dễ hiểu, cuốn sách này phù hợp với các bạn đang ở band 4.0 trở lên. 
• English Collocations in use Intermediate: cuốn sách này tổng hợp các Collocations quen thuộc được sử dụng trong tiếng Anh. Cấu trúc của cuốn sách cũng vô cùng đặc biệt: phần đầu cung cấp các kiến thức cơ bản nhất về Collocations, phần hai nêu lên các chức năng của Collocations trong tiếng Anh, tiếp đến là Collocations trong 5 chủ đề quen thuộc của IELTS và kết thúc là liệt kê Collocations theo chức năng (Collocations dùng để bắt đầu hay kết thúc hội thoại, Collocations để nói về nguyên nhân hay kết quả,…).

3. Từ vựng IELTS nâng cao

Để đạt các band điểm cao trong IELTS, bạn không thể không tham khảo các tài liệu từ vựng nâng cao. 

• Cambridge Vocabulary for IELTS advanced Đầu tiên là một trong các cuốn sách từ vựng cho band 7.0+ trở lên vô cùng phổ biến. Cuốn sách này nâng cao hơn so với các cuốn cơ bản khác, được chia thành 25 chủ đề (Human nature, Scientific Discovery, Energy Efficient,…), mỗi chủ đề đều được đan cài một kỹ năng trong IELTS để giúp bạn tiếp cận sâu hơn bài thi thật. Cuối mỗi chủ đề đều có các bài luyện tập và sau 5 chủ đề sẽ có một bài kiểm tra lớn để củng cố kiến thức.

• English Vocabulary in use Advanced. Một cuốn sách khác từ Cambridge. Cuốn sách này có số lượng từ vựng khủng, lên tới 2000 từ, được đan cài trong 100 bài học. Đặc biệt, mỗi từ vựng đều được chú thích chi tiết và cách sử dụng trong từng ngữ cảnh nên từ vựng của bạn sẽ được nâng cao hơn rất nhiều. Ngoài từ vựng và Collocations, cuốn sách còn cung cấp thêm Idioms và Phrasal Verbs, hai yếu tố quan trọng giúp bạn nâng band điểm trong bài thi IELTS. 
• English Advanced Vocabulary and Structure Practice. Cuốn sách này không cung cấp bất kỳ kiến thức nền nào về từ vựng IELTS. Nội dung chủ yếu là các bài luyện tập dưới dạng điền từ, cho dạng đúng của từ trong ngoặc, chọn từ vào chỗ trống,… Phần cuối của cuốn sách có đáp án cụ thể cho từng câu hỏi. Cuốn sách này phù hợp với các bạn đã có nền và ngữ pháp cực kỳ tốt. Ưu điểm là cuốn sách không chỉ phục vụ cho kỳ thi IELTS mà còn giúp cho việc học tiếng anh nói chung cũng như ôn tập cho kỳ thi trung học phổ thông quốc gia. Nhược điểm là sách không có lời giải, hướng dẫn chi tiết, cụ thể cho từng câu hỏi. 

Cách học từ vựng IELTS

Tài liệu dành cho việc học IELTS vô cùng dồi dào, phù hợp với các bạn mới bắt đầu cũng như các bạn đã có kiến thức tiếng anh vững chắc. Tuy nhiên, dù cho tài liệu ở cấp độ nào, phục vụ mục tiêu bao nhiêu, bạn cũng cần có phương pháp học tập thích hợp. Dưới đây là năm cách học từ vựng đã được tích lũy từ kinh nghiệm của bản thân mình trong quá trình ôn luyện IELTS.

1. Học từ vựng IELTS từ các tài liệu

Các tài liệu IELTS ở đây không chỉ là các tài liệu từ vựng cụ thể, mà là bất kỳ tài liệu nào bạn sử dụng cho quá trình ôn luyện IELTS. Bạn hoàn toàn có thể sử dụng các bộ luyện đề như  Cambridge English IELTS, IELTS Practice Test Plus, Exam Essentials Practice Tests, … để học từ vựng qua ngữ cảnh, trong từng bài đọc, bài nghe,… Sau khi luyện đề, bạn nên dành thời gian khoảng 30 phút – 1 tiếng nhằm kiểm tra đáp án, đọc nội dung file nghe và lọc từ vựng. Ngoài ra, bạn nên sử dụng một cuốn sổ riêng để ghi lại hết tất cả các từ vựng đã lọc được. Cuốn sổ riêng này bạn có thể trình bày như sau:

STT	Từ	Giải thích nghĩa	Từ đồng nghĩa	Từ trái nghĩa	Ví dụ

Ưu điểm của cách học này là bạn không cần phải tra từ vựng quá nhiều, vì ngay trong bài đọc, bạn đã có được ngữ cảnh sử dụng phù hợp cho các từ. Ngoài ra, các từ trong mỗi bài đọc, bài nghe của bộ sách luyện đề còn sát với đề thi IELTS thật.

2. Tra từ điển kỹ càng

Tra từ điển tưởng chừng như là điều dễ dàng, nhưng không phải ai cũng có thể tra từ điển một cách hiệu quả. Trong quá trình học từ vựng IELTS, bạn nên tìm kiếm các từ điển phù hợp cho loại từ vựng bạn cần học. 

Phổ biến nhất là các cuốn Cambridge Advanced Learner’s Dictionary, Oxford Advanced Learner’s Dictionary. Ngoài ra, còn có một số từ điển chức năng khác như Oxford Idioms Dictionary for Learners of English, Oxford Collocations Dictionary, Oxford Phrasal Verbs Dictionary,… (bản giấy).

Sau khi đã chọn được từ điển phù hợp, bạn nên quan sát kỹ cách phát âm, giải thích nghĩa của từng từ. Đặc biệt, bạn nên chú trọng vào phần ví dụ vì đây là cách học từ vựng qua ngữ cảnh hiệu quả nhất. Ta có ví dụ, với cụm từ set about, từ điển Oxford giải thích như sau:

“set about something | set about doing something ​to start doing something Ví dụ: She set about the business of cleaning the house. We need to set about finding a solution.”

Hay với từ participate, từ điển Oxford còn đưa ra các Collocations gắn với từ này:

“participate (in something)  to take part in or become involved in an activity She didn’t participate in the discussion. We encourage students to participate fully in the running of the college. Details of the competition are available at all participating stores. Collocations: ADVERB fully – actively – directly VERB + PARTICIPATE be able to have the opportunity to be allowed to … PREPOSITION in

Như vậy, qua từ điển, bạn có thể hiểu rõ nghĩa của từ, từ được sử dụng trong hoàn cảnh nào, các trạng từ và giới từ đi cùng với các từ cũng như từ đồng nghĩa và trái nghĩa.

3. Học từ vựng IELTS qua flashcard

Đây là cách học từ vựng khá tiện lợi vì bạn có thể mang flashcard đi bất cứ đâu. Flashcard  là một tập card, bao gồm các card khổ nhỏ được tập hợp lại, được sử dụng cả hai mặt trước và mặt sau. 

Học từ vựng bằng Flashcard vô cùng tiện dụng. Bạn có thể học mọi nơi mọi lúc, trên trường học, tại nhà, trên xe buýt, khi đang đi bộ,… Học bằng Flashcard sẽ giúp bạn không hoang mang hay sợ hãi vì đống từ vựng dày đặc trên giấy, khiến bạn bắt đầu vào học với tâm trạng thoải mái, không mệt mỏi. Cách sử dụng Flashcard vô cùng đơn giản và dễ dàng. 

• Mặt trước của Flashcard được dùng để ghi từ vựng cần học. Lưu ý là hãy ghi từ vựng một cách rõ ràng, một Flashcard chỉ nên ghi một từ/ cụm từ duy nhất.
• Mặt sau của Flashcard ghi phát âm và giải nghĩa từ. Bạn nên dùng một loại màu mực để ghi phát âm và màu mực khác để ghi giải nghĩa. 
• Ngoài ra, mỗi tập Flashcard nên được dùng để ghi một họ từ. Ví dụ, bạn có thể có tập Flashcard dành cho các Phrasal Verbs bắt đầu bằng động từ “run”: run away, run after, run back over, run down, run around; hoặc Flashcard về Character Traits (Từ miêu tả tính cách): generosity, integrity, loyalty, devotion, sincerity,… 
• Khi học, nên xáo trộn Flashcard nhiều lần. Việc học từ vựng theo một thứ tự nhất định sẽ khiến người học khó có thể ghi nhớ từ vựng khi thứ tự bị xáo trộn. Bạn có thể dùng kẹp ghim có thể tháo rời được để ghép các  Flashcard lại thành một tập. Không nên dùng keo, hồ dán để dính Flashcard cố định, dẫn đến khó khăn trong việc tháo rời.

4. Học từ vựng qua phim ảnh hay sách báo

Đây là cách học từ vựng gián tiếp nhưng lại vô cùng hiệu quả. Khi xem phim hay đọc báo, bạn hoàn toàn có thể học được lượng từ vựng khổng lồ. Không chỉ vậy, việc xem phim hoặc đọc sách báo còn giúp tiếng anh của bạn trở nên tự nhiên hơn, giống với người bản địa hơn.  Một số bộ phim phổ biến để trau dồi từ vựng IELTS:

• How I Met Your Mother
• Friends
• Gossip Girl
• The 13 Reasons Why

Với việc đọc sách báo, bạn cũng nên áp dụng cách học tương tự. Đừng sử dụng từ điển tiếng Việt khi gặp phải từ mới, cũng không nên dùng từ điển tiếng Anh quá nhiều. Một số nguồn sách báo để bạn tham khảo:

• CNN International
• ABC News
• The Economist
• New York Times

Nên nhớ, bạn phải xác định ngay từ ban đầu là việc đọc sách báo và xem phim không nhằm mục đích giải trí hay thư giãn, mà để phục vụ cho việc học. Do đó, đừng tự thỏa hiệp với bản thân mà hãy cố gắng đầu tư thời gian và công sức khi học từ vựng nói riêng và học IELTS nói chung.  

5. Học từ vựng qua bài viết mẫu

Cách học từ vựng này khá tương đồng với cách học từ vựng thông qua sách báo. Tuy nhiên, từ vựng trong các bài viết mẫu thiết thực và gần gũi với kỳ thi IELTS hơn, đặc biệt hữu ích với kỹ năng Writing và Speaking. 

Với đề bài “Popular hobbies and interests change over time and are more a reflection of trends and fashions than an indication of what individuals really want to do in their spare time. To what extent do you agree or disagree?”, ta có một bài viết mẫu của Simon – cực giám khảo IELTS như sau:

“Some leisure activities become fashionable for a short time and then disappear when a new trend comes along, whereas others seem to be perennially popular. I can therefore only partly agree with the assertion that hobbies reflect changing fashions rather than our true interests.

On the one hand, it is true that many hobbies are simply passing trends. Children and teenagers, in particular, are attracted to whatever activity is currently popular among their peers. My 10-year-old niece, for example, seems to have a new interest every month, as she joins in with the latest craze that sweeps through her primary school. Over the last year or so, she has been obsessed with Rubik’s cubes, fidget spinners, squidgies and slime. In a similar way, there have been several different fitness trends for adults over recent years, from jogging to yoga to circuit training, and I doubt whether the majority of participants continued to enjoy those activities in the long term.

On the other hand, many people spend their free time doing popular activities that are far from trendy. One good example would be the game chess. Children and adults who enjoy playing chess are certainly not following a new fashion or wasting their time on something that they do not truly like. On the contrary, they are passionate about a game that has existed for hundreds of years, and they find it inherently fascinating and absorbing. I would say the same about many other hobbies, from reading to swimming.

In conclusion,…..”

Một số từ vựng bạn có thể lọc ra từ đoạn viết này:

• • perennially (adv): in a way that lasts a very long time, or happens repeatedly or all the time
  • peer (n): a person who is the same age or has the same social position or the same abilities as other people in a group
  • be obsessed with (a):  unable to stop thinking about something; too interested in or worried about something
  • fidget spinner (n): a toy with parts, usually three, that stick out and spin around a central part, designed to give people something to do with their hands when they are bored or nervous
  • be passionate about (a): having very strong feelings or emotions
  • inherently (adv): in a way that exists as a natural or basic part of something

Để tìm kiếm các bài viết mẫu, bạn có thể tham khảo trang web: Simon, Good Luck IELTS, IELTS Blog, IELTS Buddy,…

Như vậy, bài viết này đã cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng thể về việc học từ vựng IELTS và các tài liệu liên quan đến quá trình học từ vựng. Hy vọng với các chia sẻ trên đây, bạn có thể tìm được các tài liệu và phương pháp học từ vựng phù hợp và hiệu quả nhất cho bản thân.