Luyện Listening IELTS tại nhà đạt kết quả cao nhất với các tips

Listening là một kỹ năng khó với hầu hết các học sinh Việt Nam. Bản thân mình cũng đã từng cảm thấy khá hoang mang khi trong giai đoạn đầu luyện IELTS Listening, mình gần như không hiểu nội dung của các hội thoại tiếng Anh.

Cuối cùng, sau một thời gian tham khảo nhiều tài liệu, phương pháp học, mình cũng tìm được cho mình cách luyện Listening IELTS hiệu quả, không phải đến bất kỳ trung tâm nào, có thể tự do và thoải mái học tại nhà.

Phương pháp luyện Listening IELTS hiệu quả

Trước khi bắt đầu tìm hiểu IELTS, bạn nên dành thời gian từ 1 đến 2 tháng luyện nghe tiếng anh giao tiếp thông thường. Dưới đây là một số cách luyện nghe mà bản thân mình đã áp dụng và cảm thấy khá hiệu quả, phù hợp với hầu hết mọi trình độ, đặc biệt với các bạn đang ở trình độ sơ cấp.

1. Nghe chép chính tả

Đây là phương pháp luyện nghe vô cùng phổ biến. Ở Việt Nam, phương pháp này luôn được các giáo viên nổi tiếng cũng như các trung tâm tiếng Anh giới thiệu cho học viên.

Việc nghe chép chính tả mang lại rất nhiều hiệu quả rõ rệt: giúp bạn hiểu nội dung đoạn nghe một cách toàn diện; giúp phân biệt rõ các âm, đặc biệt những âm có phát âm gần giống nhau, giúp bạn làm quen được với ngữ điệu của người bản địa và thậm chí còn có thể học thêm nhiều từ mới nữa.

Bạn có thể nghe chép chính tả theo các bước dưới đây:

• Chọn một file nghe từ bất kỳ nguồn nào và hãy đảm bảo rằng file nghe đó có transcript. Bạn có thể tham khảo các nguồn nghe nổi tiếng phù hợp với học sinh như BBC Learning English, Ted, VOA Learning English, Podcastsinenglish.com,… hoặc các phần miềm luyện nghe phổ biến. File nghe chỉ nên kéo dài từ 3 – 5 phút. Nếu file nghe quá dài, bạn dễ cảm thấy mệt mỏi và chán nản. 
• Nghe file nghe trong từ 2 đến 4 lần xem bản thân mình hiểu được bao nhiêu phần, ghi nhớ lấy ý chính của file nghe.
• Bắt đầu quá trình vừa nghe vừa chép chính tả. Nghe mỗi câu riêng biệt cho đến khi nghe được đúng từ trong câu. Chỉ ghi lại câu sau khi đã nghe được tất cả các từ. Tiếp tục nghe cho đến khi nghe hết file nghe. Cuối cùng, bạn sẽ có một bản viết tay hoàn chỉnh nội dung của file nghe.
• Check lại nội dung file nghe bạn vừa ghi và tìm lỗi sai.
• Bật lại file nghe tại chỗ lỗi sai của bạn, nghe lại để xem lý do vì sao mình sai.
• Tìm các từ mới trong file nghe, tra từ điển và ghi chú lại.
• Sau khi check lại lỗi sai, nghe lại một lần nữa để đảm bảo bạn hiểu hết toàn bộ file nghe.

2. Xem phim phụ đề tiếng Anh

Một trong các cách luyện nghe tiếng Anh vô cùng hiệu quả là xem phim với phụ đề tiếng Anh. Cách thức này không chỉ hữu ích với kỹ năng nghe mà còn hiệu quả khi rèn luyện khả năng phát âm nói riêng và kỹ năng nói. 

Khi lựa chọn cách thức này, bạn phải đặt sẵn mục tiêu là xem phim để học tiếng Anh, chứ không phải xem phim như một cách giải trí hay thư giãn. 

Các bước luyện nghe qua phim phụ đề tiếng anh bao gồm ba bước chính:

• Bước 1: Chọn một bộ phim bất kỳ (bạn nên chọn phim lẻ để tiết kiệm thời gian). Xem phim với phụ đề tiếng Việt trong lần đầu tiên để hiểu nội dung phim.
• Bước 2: Xem lại phim với phụ đề tiếng Anh, không tra từ điển các từ mới
• Bước 3: Xem lại phim và tắt hết phụ đề

Sau hai lần nghe phụ đề tiếng Anh và tiếng Việt, bạn đã có thể ghi nhớ được tương đối lời thoại trong phim. Lần nghe thứ ba sẽ vô cùng hữu ích khi bạn có thể dựa vào nội dung mình đã ghi nhớ và đoán được các lời thoại tiếng Anh.

Các trang web phim có phụ đề bạn có thể tham khảo là: Netflix (phụ đề tiếng Anh), phimlearning.com (phụ đề tiếng Anh + tiếng Việt), toomva.com (phụ đề tiếng Anh + tiếng Việt), studyphim.com (phụ đề tiếng Anh + tiếng Việt), … 

Một số bộ phim được sử dụng phổ biến khi ôn luyện tiếng Anh: How I met your mother, Friends, Lucifer, Sherlock,…

3. Nghe podcast

Nghe podcast là phương pháp vô cùng tiện ích khi ôn tập tiếng anh nói chung và luyện IELTS Listening nói riêng. Đây là cách học khá thuận tiện, bạn có thể nghe podcast tại bất cứ đâu, bất cứ thời điểm nào: trên xe buýt, giờ giải lao, trước khi đi ngủ,…

Các podcast được chia thành từng loại theo các cấp độ: cấp độ sơ cấp, trung cấp, nâng cao. Luyện nghe bằng podcast sẽ dễ dàng và thuận tiện hơn khi sử dụng bằng điện thoại.

Một số trang podcast theo cấp độ:

Sơ cấp: 

• ESL Podcast: Đây là kênh podcast bằng tiếng Anh đầu tiên và lâu đời nhất trên Internet. ESL Podcast có bốn chức năng chính: các file audio bài giảng miễn phí, hướng dẫn học bổ trợ, một blog về việc học tiếng Anh và văn hóa Mỹ, các khóa học đặc biệt. Tại đây, bạn chủ yếu nên tập trung vào các audio bài giảng để nâng cao khả năng nghe của mình.
• Culips ESL Podcast: Ưu điểm của loại Podcast này là tốc độ nói rất chậm, dễ dàng cho những người mới bắt đầu làm quen với tiếng anh. Các chủ đề nói cũng khá đa dạng, giúp bạn hoàn toàn có thể trau dồi từ vựng. Tuy nhiên, vì tốc độ nói chậm nên file nghe sẽ không tự nhiên như ngữ điệu thông thường của người bản địa.

Trung cấp:

• English Across the Pond: Đây là một kênh Podcast khá mới. Kênh bao gồm cả các Podcast mang giọng Anh – Anh và Anh – Mỹ, đem đến cho bạn nhiều lựa chọn. Chủ đề của Podcast cũng khá thú vị, quen thuộc.
• The English We Speak: Một kênh Podcast khá “xịn” khi được xây dựng bởi chính BBC. Các Podcast cung cấp cho người nghe rất nhiều cụm từ thú vị, từ lóng, thành ngữ,… được sử dụng phổ biến trong giao tiếp hằng ngày của người bản địa. Bạn hoàn toàn có thể tận dụng các Podcast ở kênh này để khiến khả năng nói của mình trở nên tự nhiên hơn. Tốc độ của Podcast tương đối chậm, tuy nhiên không quá chậm như Culips ESL Podcast.

Nâng cao:

• Business English Pod: Đây là một kênh Podcast được dân kinh tế, đặc biệt tại các nước nói tiếng Anh, khá ưa chuộng. Các podcast đều liên quan tới các chủ đề về kinh tế, các cuộc đối thoại, đàm phán giữa các doanh nhân, người trong giới kinh doanh. Tuy nhiên, để có thể nghe được các podcast này, bạn cần có kiến thức kha khá về tiếng anh. Tốc độ của file nghe sẽ nhanh hơn một chút so với các bài nghe thông thường. Transcript và từ vựng đều được kèm theo để giúp quá trình tự học của bạn diễn ra hiệu quả hơn.
• Radiolab: Một trong các kênh Podcast về các chủ đề mang tính chuyên ngành, cụ thể là khoa học và triết học. Chủ đề mang tính hàn lâm và khá vĩ mô, tốc độ nói tương đối nhanh nên đòi hỏi bạn phải có trình độ tiếng anh nhất định.

Cách học nghe qua Podcast cũng khá đơn giản. Trước khi đi ngủ hoặc trong giờ giải lao, bạn hoàn toàn có thể bật nghe một đoạn Podcast. Hãy nghe theo một cách thức thư giãn nhất, ngoài ra, bạn có thể bật transcript lên để vừa nghe vừa theo dõi nội dung tiếng anh của audio. 

Tuy nhiên, đừng cố gắng tra từ điển các từ mới. Nhiệm vụ chính của bản chỉ cần nghe hiểu nội dung của đoạn băng và bắt được âm phát ra.

4. Chú trọng phát âm và luyện nói

Để có thể nghe tốt, trước hết, bạn cần phát âm thật chuẩn. Một trong các cách phát âm hiệu quả nhất chính là bắt chước lại phát âm của người bản ngữ. Bạn nên học cách phát âm từ các nguyên âm đơn, nguyên âm đôi, phụ âm cho đến phát âm một từ hoàn chỉnh, một câu và cuối cùng là một đoạn văn.

Việc bạn nói đúng ngữ điệu, trọng âm, đầy đủ tròn vành rõ chữ khiến cho việc nghe của bạn trở nên dễ dàng hơn, bạn có thể nhanh chóng bắt được các âm từ file nghe. Bạn có thể tham khảo thêm Các Tips giúp bạn luyện Speaking IELTS 7.0 chỉ trong 6 tháng để có được cho mình lộ trình tự luyện speaking IELTS nói riêng và luyện nói tiếng anh nói chung.

Luyện Listening IELTS theo dạng bài

Trong bài thi Nghe IELTS, 5 dạng chính thường xuyên xuất hiện bao gồm:

1. Dạng Completion

Dạng Completion trong bài nghe IELTS có hai dạng bài nhỏ chính:

Form Completion

Dạng bài này thường xuất hiện ở Section  1 hoặc Section 2 trong bài nghe IELTS. Các kỹ năng cần thiết trong dạng bài này là: 

• Nghe tên người, địa chỉ
• Nghe thứ ngày tháng, giờ
• Nghe số điện thoại
• Nghe đánh vần

Sentence Completion

Cách làm dạng bài Completion nói chung như sau:

• Gạch chân  keyword trong đề bài, xác định từ loại
• Nghe bài, chú ý từng từ keyword được nhắc đến, ghi thật nhanh đáp án ra nháp
• Kiểm tra lại ngữ pháp, chính tả
• Để làm dạng bài này, bạn phải thật nhanh nhạy trong việc bắt kịp thông tin từ file nghe. Nếu không nghe kịp một đáp án, hãy bỏ qua và tập trung vào các câu tiếp theo

2. Dạng Multiple Choice

Có hai dạng bài nhỏ trong Multiple Choice:

Dạng chọn 1 câu trả lời đúng

Dạng bài nhiều câu trả lời đúng

Với dạng bài này, bạn phải lựa chọn đủ số câu trả lời đúng thì mới ăn trọn điểm câu hỏi. 

Với dạng bài Multiple Choice, tất cả các đáp án đều sẽ được nhắc đến trong file nghe. Không giống với section 1 là nghe để bắt chữ, với Multiple Choice, bạn phải bắt được ý của câu trả lời. Đây là dạng bài thí sinh dễ bị đánh lừa nhất trong bài thi IELTS.

Bạn có thể làm dạng bài này theo các bước sau:

• Đọc yêu cầu đề bài ( xem đề bài yêu cầu một đáp án hay nhiều đáp án)
• Đọc câu hỏi, gạch chân keyword trong câu hỏi (chú ý từ để hỏi, thì)
• Đọc đáp án, gạch chân keyword (chú ý các từ mang nghĩa phủ định, các trạng từ chỉ tần suất, thì của câu trả lời)
• Bắt đầu nghe, trong quá trình nghe, bạn nên ghi chú các thông tin quan trọng xuống nháp
• Dựa vào thông tin ghi chú được để lựa chọn đáp án phù hợp

3. Dạng bài Labelling Map

Đây là dạng bài hay gặp trong Section 2 và Section 3 của bài nghe IELTS.

Với dạng bài này, bạn có thể làm theo các bước như sau:

• Đọc bản đồ, xác định phương hướng, cố gắng ghi nhớ trong đầu các vật thể tại các phía của bản đồ
• Đọc thành tiếng các địa danh được đề cập đến trong bản đồ (Nhiều trường hợp nhầm lẫn tên địa danh là từ mới nên đã vô tình bỏ qua)
• Tiến hành nghe, dùng một chiếc bút chì di theo nội dung file nghe. File nghe đọc đến đâu, di chuyển bút đến đó và ghi đáp án
• Tuyệt đối không ghi chú trong bài Labelling Maps.

4. Dạng Matching và Short Answer Questions

Hai dạng bài này có cách làm khá tương tự nhau:

• Đầu tiên, đọc kỹ yêu cầu đề bài. Với dạng Matching, xem kỹ xem yêu cầu nối thông tin từ cột nào sang cột nào. Với dạng Short Answer Questions, đọc thật cẩn thận số từ được yêu cầu trong đáp án.
• Đọc câu hỏi, gạch chân keyword, cố gắng paraphrase các từ khóa theo nhiều dạng từ khác nhau.
• Bắt đầu nghe, dựa vào keyword để bắt ý, cố gắng ghi chú các nội dung nghe được vào nháp.
• Dựa vào ghi chú để lựa chọn đáp án đúng.

Tài liệu luyện Listening IELTS và nguồn luyện

1. Tài liệu nghe

a) Tài liệu cơ bản

Đây là các tài liệu bạn nên sử dụng khi bắt đầu làm quen với kỹ năng nghe trong IELTS. 

• Get Ready for IELTS Listening: bộ sách Get Ready đã quá quen thuộc với các “sĩ tử” luyện thi IELTS. Trong đó, cuốn sách dành riêng cho kỹ năng Listening cũng là lựa chọn phù hợp để làm quen với bài thi học thuật này. Cuốn sách bao gồm 12 chủ đề gần gũi và quen thuộc, mỗi chủ đề đều có ba phần chính: Phát triển ngữ pháp/từ vựng, Phát triển kỹ năng và Bài tập thực hành.
• Basic IELTS Listening: Đây cũng là một lựa chọn phù hợp cho các bạn ở trình độ sơ cấp. Cuốn sách đi từ các bài học đơn giản nhất như nghe chữ cái, giới thiệu họ tên bản thân cho tới các bài tập nâng cao hơn về điền từ, lựa chọn đáp án đúng. Cuối sách là phần đáp án và nội dung file nghe cũng như từ vựng quan trọng trong mỗi chủ đề.

b) Tài liệu trung cấp

Sau khi có được cái nhìn cơ bản về bài thi IELTS Listening, bạn có thể chuyển sang các cuốn sách khác có trình độ cao hơn để nâng cao band điểm của mình.

Đầu tiên, có thể kể đến cuốn Intensive IELTS Listening. Cấu trúc cuốn sách rõ ràng, dễ hiểu, được trình bày để bạn có thể hiểu một cách cụ thể nhất từng dạng bài trong bài thi kỹ năng nghe cũng như các tips riêng dành cho từng loại bài tập. Đây là cuốn sách không thể thiếu trong list tài liệu luyện Listening IELTS.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo cuốn Listening Strategies for the IELTS test. Cuốn sách này cũng được chia thành các dạng bài riêng biệt, mỗi dạng bài đều có khoảng 20 bài tập để ôn luyện. Phần cuối sách có bốn bài thi thử, được xây dựng theo cấu trúc bài thi IELTS thật. 

Cuối cùng là bộ sách IELTS Listening Recent Actual Tests. Các nguồn sách của Collins nói chung dường như đã trở thành các tài liệu kinh điển và bộ sách này cũng không ngoại lệ. Bộ sách này thích hợp trong giai đoạn luyện đề, khi bạn đã tìm hiểu thật kỹ về các dạng bài sẽ xuất hiện trong bài thi Listening.

c) Tài liệu nâng cao

• Tactics for Listening: Bộ sách luyện nghe này bao gồm 3 trình độ. Với mục tiêu đạt band 7.0 trở lên, bạn có thể lựa chọn luyện tập bằng cuốn Tactics for Listening Developing và Tactics for Listening Expanding. Hai cuốn sách này cung cấp nhiều từ vựng và ngữ pháp nâng cao hơn cuốn Basic, do vậy bạn có thể cải thiện điểm nghe của mình nhiều hơn.
• Complete IELTS Band 6.5 – 7.5: Đây là cuốn sách được thiết kế chung cho cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Tuy nhiên, bạn có thể sử dụng nó để luyện Listening IELTS riêng biệt. Vì cuốn sách hướng tới band điểm 6.5 trở lên nên các bài tập khá nâng cao, có mức độ khó hơn các tài liệu luyện tập thông thường.
• IELTS Practice Test Plus: Tương tự, bộ sách Plus cũng có độ khó cao, thậm chí khó hơn đề thi IELTS thật. Bạn có thể sử dụng bộ sách này cho kỹ năng nghe nói riêng hoặc cả 4 kỹ năng. Thời điểm thích hợp ôn luyện bộ Plus là sau giai đoạn luyện tập từng kỹ năng, trước giai đoạn luyện đề.

d) Tài liệu luyện đề

Giai đoạn luyện đề thường diễn ra cuối cùng trong quá trình ôn thi IELTS tại nhà. Để luyện đề nghe cũng như các kỹ năng khác, bạn có thể sử dụng các cuốn sách sau:

• Cambridge English IELTS: Có lẽ không cần phải nói quá nhiều về cuốn sách kinh điển này. Để tự học hiệu quả, bạn nên sử dụng từ phiên bản thứ 7 hoặc 8. Hiện tại bộ sách đã có tới phiên bản thứ 14.
• A book for IELTS: Cuốn sách của McCarter cung cấp các bài kiểm tra mẫu, gần giống với đề thi IELTS thật. Bạn có thể sử dụng cuốn sách để luyện tập cả 4 kỹ năng. Phần cuối sách cũng cung cấp đáp án và transcript để bạn tiện theo dõi và kiểm tra.
• Exam Essentials Practice Tests: Bộ sách bao gồm hai cuốn nhỏ. Mỗi cuốn sách bao gồm các bài kiểm tra theo từng kỹ năng, mỗi phần nhỏ trong bài kiểm tra đều có hướng dẫn cụ thể từng bước. Cấu trúc cuốn sách khá tương đồng với IELTS Practice Test Plus.

2. Nguồn luyện nghe

Trong phần I, một số nguồn luyện nghe, đặc biệt từ Podcast đã được đề cập. Ngoài các nguồn luyện nghe trên, bạn có thể tham khảo thêm một vài nguồn nghe khác dưới đây:

• Trên Youtube: Đây là kênh online phát triển nhất hiện nay, nơi cung cấp vô số video nói thú vị của người bản địa. Bạn có thể theo dõi 1 số chương trình thực tế hoặc talkshow của nước ngoài như:

• TheEllenShow
• Jimmy Kimmel Live
• English Speeches
• TED

• Nghe nhạc: Bạn có thể sử dụng các ứng dụng để nghe nhạc, đặc biệt là nhạc US-UK như chính kênh Youtube, Spotify, Itunes,… Tuy nhiên, một số phần mềm sẽ yêu cầu trả phí.
• Xem phim: Bạn nên sử dụng phim có phụ đề tiếng Anh hoặc phụ đề song ngữ. Một số trang web xem phim nổi tiếng có phụ đề tiếng Anh là Netflix, Iflix,…  

Trên đây là một số chia sẻ về cách luyện Listening IELTS tại nhà hiệu quả nhất. Hy vọng bài viết này sẽ thực sự hữu ích với nhiều bạn đang tìm kiếm cho mình các cách ôn luyện kỹ năng nghe trong kỳ thi IELTS.