Ở nhiều nơi trên thế giới, giới trẻ ngày càng thiếu hứng thú với cơ hội việc làm trong môi trường nhà nước. Từng là biểu tượng của sự ổn định và danh giá, môi trường nhà nước dần trở nên kém hấp dẫn với thế hệ mới và khó cạnh tranh với khu vực tư nhân và khởi nghiệp. Xu hướng này không chỉ xảy ra ở Mỹ, Anh, châu Âu mà còn lan rộng tại châu Á và các khu vực khác, phản ánh những thay đổi về kinh tế, văn hóa và hệ thống.
Giới trẻ toàn cầu thấy sao về việc trở thành công viên chức?
Việc thu hút nhân tài trong môi trường nhà nước ngày càng khó khăn do nhiều thách thức tồn đọng lâu năm. Cơ cấu cứng nhắc, mức lương không cạnh tranh hay hình ảnh quan liêu gắn chặt với các viên chức ngày càng trở nên mâu thuẫn với các giá trị cốt lõi của Thế hệ Thiên niên kỷ (1981-1996) và Thế hệ Z (1997-2012). Sau đây, chúng tôi xin cung cấp một số thông tin về các khu vực tiêu biểu như Mỹ, châu Âu và châu Á.
Mỹ: lực lượng lao động khu vực công bị thu hẹp
Tại Mỹ, kể từ Đại suy thoái 2008, sức hút của các công việc khu vực công đã mất đi đáng kể và ngày càng giảm nhiều hơn. Những lý do được nhiều người đưa ra (bao gồm quy trình tuyển dụng kéo dài, ngân sách bị cắt giảm, sự cạnh tranh từ khu vực tư nhân) trở nên quá hợp lý trong thời buổi kinh tế suy thoái. 10 năm sau, Đại dịch COVID-19 càng khiến tình hình kinh tế thế giới trở nên khó kiểm soát và điều này dẫn tới những hệ luỵ trên diện rộng, trong đó có việc tuyển dụng các vị trí công chức, viên chức. Số liệu năm 2020 cho thấy các vị trí trong khu vực công mất thời gian gấp tới ba lần để tuyển dụng so với khu vực tư nhân — đây là một bất lợi quá lớn trong thị trường lao động cạnh tranh ngày nay.
Các dịch vụ công thiết yếu như giáo dục, an ninh và cứu hộ là những khối chịu hậu quả nặng nề nhất. Lực lượng lao động hiện hành bị quá tải, kéo theo chất lượng dịch vụ giảm sút và gia tăng sự bất mãn của công chúng với chính phủ.
Châu Âu: áp lực từ dân số già và ngân sách
Tình hình ở châu Âu phức tạp hơn nữa khi châu lục này đang phải đối mặt với thách thức kép: dân số già và áp lực tài chính. Ở các quốc gia có nền kinh tế nổi bật tại như Đức và Pháp, tỷ lệ nghỉ hưu vượt xa tốc độ tuyển dụng; điều này khiến nhiều cơ quan công quyền rơi vào tình trạng thiếu nhân lực trầm trọng. Hậu quả của đại dịch COVID-19 càng làm thắt chặt ngân sách công, hạn chế khả năng đưa ra mức lương cạnh tranh, khiến cho việc giải quyết vấn đề rơi vào tình trạng khó tìm lối thoát.
Thế hệ trẻ châu Âu cũng không còn theo đuổi các giá trị ổn định như các thế hệ trước, họ ưu tiên sự linh hoạt và đổi mới liên tục. Với mong muốn sử dụng công nghệ và phát triển sự nghiệp nhanh chóng, họ càng ít có động lực tham gia vào các cơ cấu mang nặng tính truyền thống như khu vực công.
Tham khảo: Sức hút của công nghệ máy tính với thế hệ trẻ
Châu Á: sự thay đổi nguyện vọng trong nền kinh tế phát triển
Tại châu Á, sự phát triển kinh tế vượt bậc của nhiều nền kinh tế trong những năm qua đã tạo ra điều kiện cho khu vực tư nhân thu hút được sự chú ý của giới trẻ. Tương tự như Mỹ và châu Âu, Đại suy thoái 2008 và Đại dịch COVID-19 đã đẩy giới trẻ ra xa hơn với khu vực công. Bên cạnh đó, do đặc điểm trọng bằng cấp, các nước châu Á, điển hình như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc từng thường xuyên tổ chức các kỳ thi nhắm đến những sinh viên xuất sắc, nhưng các chính phủ này hiện nay đã phải thừa nhận thế hệ trẻ không còn đủ sự quan tâm với khu vực công và đang chuyển sang nhắm tới các công ty công nghệ và tập đoàn quốc tế – những nơi có thể cung cấp đãi ngộ và những cơ hội phát triển tốt hơn.
Tại Đông Nam Á, điển hình như Indonesia, Thái Lan và Việt Nam, xu hướng này cũng không còn mới mẻ, thị trường lao động sôi động hơn bao giờ hết với việc dòng tiền thế giới liên tục chảy về, đem lại quá nhiều cơ hội cho nhân tài. Họ khó lòng từ bỏ đặc điểm năng động và cơ hội quốc tế để tiếp nhận những công việc cứng nhắc, gò bó và đãi ngộ không cao trong bộ máy nhà nước.
Nguyên nhân góp phần khiến phần lớn giới trẻ không muốn làm nhà nước
Như có nhắc sơ lược bên trên, hiện tượng số đông giới trẻ xa lánh các việc làm trong khu vực công là hệ quả từ rất nhiều nguyên nhân.
Lương thấp
Vấn đề lớn nhất hiện nay ảnh hưởng tới sức hấp dẫn của khu vực công chính là mức lương. Ở nhiều quốc gia, ngay cả những quốc gia nổi tiếng với đãi ngộ cao cho công chức, viên chức thì lương thưởng vẫn không bắt kịp với lạm phát. Tại Anh, lương thực tế của công, viên chức liên tục giảm kể từ năm 2008, một khảo sát giấu tên cho biết chỉ có 26% người được hỏi cho biết mức lương của mình là ở mức ổn và tương xứng với sức lao động. Thu nhập kém hơn, lộ trình thăng tiến chậm đẩy thế hệ trẻ đến với khu vực tư nhân khi ngay từ mức lương khởi điểm, các doanh nghiệp có thể cung cấp con số lớn hơn nhiều, đồng thời chế độ đãi ngộ với các ưu đãi bổ sung như tiền thưởng hoặc cổ phần cũng trở nên quá hấp dẫn. Viễn cảnh công viên chức nhà nước khó lòng có thể mua nhà, tậu xe, duy trì cuộc sống sung túc, cho con cái theo học tại các trường tốt đã trở thành rào cản khiến nhiều thanh niên từ bỏ ngay lập tức.
Tham khảo thêm Tại đây
Hình ảnh quan liêu và tiêu cực
Công việc của một công viên chức gắn liền với hệ thống gồm nhiều thứ bậc, quy trình cứng nhắc, thủ tục hành chính rườm rà, không nhiều cơ hội tạo đột phá để đẩy nhanh tốc độ thăng tiến. Chưa hết, quy trình tuyển dụng kéo dài hàng tháng trời cũng làm nản lòng nhiều ứng viên tiềm năng. Đối với những người trẻ thế kỷ XXI vốn quen thuộc với sự linh hoạt, đổi mới và tốc độ, việc theo đuổi sự nghiệp của một công viên chức giống như một bước lùi lại phía sau trong khi nếu lựa chọn công việc của khu vực tư nhân hoặc thậm chí làm việc tự do, họ hoàn toàn tránh được những chướng ngại đó.
Chưa hết, dù quá trình tuyển dụng dài, qua nhiều bước nhưng tính chất tuyển dụng không minh bạch ở nhiều quốc gia tạo lỗ hổng lớn, thuận lợi cho hiện tượng gửi gắm, cài cắm, mua bán, gian lận kết quả điểm thi công chức diễn ra. Những tiêu cực này khiến cho nhiều người trẻ lựa chọn tránh xa.
Tụt hậu so với thời đại
Hầu hết tất cả các chính phủ trên thế giới đều còn chậm và rất chậm trong việc bắt kịp thời đại bởi bộ máy cồng kềnh, hạn chế về chính sách và hơn hết là nguồn lực có hạn. Chính điều này càng tạo ra thêm nhiều rào cản khiến cho việc tuyển dụng công viên chức gặp nhiều khó khăn hơn, nhất là việc thu hút nhân tài trong lĩnh vực công nghệ và dữ liệu – lực lượng quan trọng trong việc đem lại sự phù hợp trong bối cảnh nền kinh tế số vận động liên tục toàn cầu.
Sự lên ngôi của các công việc tự do
Sự ra đời và lên ngôi của các công việc tự do không chỉ đặt ra những thách thức cho các doanh nghiệp trong việc giữ chân và thu hút nhân tài, các vị trí công chức cũng gặp khó khăn trong việc tìm kiếm ứng viên thích hợp. Đa số các chính phủ đều đau đầu trong việc tuyển dụng công chức bởi sự cạnh tranh ngày càng tăng khi những công việc nhà nước không thể cung cấp sự linh hoạt và sáng tạo không giới hạn.
Bên cạnh đó, khi làm việc tự do, người lao động hoàn toàn làm chủ thu nhập của mình, nhờ đó có thể kiếm được nhiều tiền hơn và nâng cao các kĩ năng cần thiết.
Nỗ lực của các chính phủ nhằm đảo ngược xu hướng
Hầu hết các chính phủ trên toàn thế giới đã và đang triển khai nhiều biện pháp nhằm thực hiện chủ trương hiện đại hóa khu vực công và khôi phục sức hút của nghề công chức. Một vài trong số chúng là:
Đơn giản hóa tuyển dụng
Nhiều chính phủ đang tập trung vào việc rút ngắn quy trình tuyển dụng. Tại Anh, kế hoạch mang tên Civil Service People Plan nhằm giảm bớt quan liêu, giới thiệu các kỳ thực tập, và mở ra các cơ hội biệt phái. Các nền tảng số cũng được sử dụng để thu hút các ứng viên am hiểu công nghệ.
Gia tăng tính linh hoạt và giáo dục về ý nghĩa công việc
Các hình thức làm việc linh hoạt, bao gồm mô hình làm việc kết hợp, ngày càng phổ biến. Chính phủ cũng tập trung vào việc truyền tải ý nghĩa xã hội của các vai trò trong khu vực công, nhằm thu hút những người trẻ lý tưởng muốn tạo sự khác biệt.
Cố gắng bắt kịp thời đại
Các sáng kiến nâng cao kỹ năng và thu hút nhân tài công nghệ đang ngày càng phổ biến. Các vai trò mới tập trung vào công nghệ và đổi mới đang được giới thiệu, cùng với các chương trình đào tạo để trang bị cho nhân viên những kỹ năng hiện đại.
Một số cải cách đang mang lại hy vọng. Vào năm 2024, Anh đã công bố kế hoạch cải tổ sâu rộng cấu trúc công chức, nhằm cải thiện quy trình tuyển dụng, đào tạo, và giữ chân nhân tài. Các quốc gia như Singapore và Phần Lan cũng đang thúc đẩy hợp tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm trong việc hiện đại hóa quản trị công.
Một số trường nổi tiếng đào tạo công trên thế giới:
- Học viện Chính phủ Kennedy (Đại học Harvard – Mỹ);
- Học viện Công vụ và Quan hệ Quốc tế (Đại học Princeton – Mỹ);
- Học viện Kinh tế và Khoa học Chính trị Luân Đôn (LSE) – Anh);
- Học viện Chính phủ Blavatnik (Đại học Oxford – Anh);
- Viện Nghiên cứu Chính trị Pari (Sciences Po – Pháp);
- Học viện Quản trị Hertie (Đức);
- Học viện Chính sách công Lý Quang Diệu (Đại học Quốc gia Singapore – Singapore);
- Học viện Chính sách công và Quản lý (Đại học Thanh Hoa – Trung Quốc);
- Học viện Chính sách công Crawford (Đại học Quốc gia Úc – Úc);
- Học viện Chính sách công và Quan hệ toàn cầu Munk (Đại học Toronto – Canada).
Giáo dục đại học và cơ hội quốc tế
Sự suy giảm sức hút của môi trường làm việc công cũng phản ánh ở lĩnh vực giáo dục đại học. Các chương trình đào tạo quản lý công và hành chính công, từng là nguồn nhân lực chính cho khu vực công, đang giảm dần lượng sinh viên. Để đối phó, các trường đại học ngày càng nhắm đến sinh viên quốc tế. Các chương trình học bổng và học phí cạnh tranh được quảng bá như một con đường dẫn đến sự nghiệp có ý nghĩa.
Điều này không chỉ tạo cơ hội cho sinh viên từ các nước đang phát triển mà còn giúp khu vực công toàn cầu trở nên đa dạng và sáng tạo hơn.
Tương lai của công chức, viên chức phụ thuộc vào khả năng thích nghi với thế giới thay đổi nhanh chóng. Công nghệ như trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn mang lại cơ hội hiện đại hóa, giúp khu vực công trở nên hiệu quả và hấp dẫn hơn. Các chính phủ thành công trong việc hiện đại hóa khu vực công không chỉ thu hút được nhân tài trẻ mà còn đảm bảo hiệu quả và khả năng đối phó với các thách thức phức tạp của thế kỷ XXI. Việc đón nhận sự linh hoạt, đổi mới và ý nghĩa xã hội có thể giúp nghề công chức lấy lại vị thế và sức hút trong mắt thế hệ trẻ.
Tải xuống MIỄN PHÍ ngay
Bộ tài liệu học tốt tiếng Anh độc quyền của Language Link Academic (cập nhật 2020)!
Kiểm tra tiếng Anh miễn phí ngay cùng chuyên gia khảo thí đến từ Anh Quốc
& nhận những phần quà hấp dẫn!
1900 633 683
