Xu hướng hợp tác đào tạo kỹ năng số cho sinh viên tại Đông Nam Á

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, khu vực Đông Nam Á chứng kiến ngày càng nhiều việc hợp tác chiến lược trong giáo dục đại học, mở ra con đường mới giúp sinh viên tiếp cận các kỹ năng cần thiết trong những lĩnh vực như thiết kế trò chơi, trí tuệ nhân tạo và tiếp thị kỹ thuật số. Các cơ sở giáo dục hàng đầu, chẳng hạn như Đại học RMIT, vừa hợp tác với Infinite Learning để giới thiệu chương trình thiết kế trò chơi, là những ví dụ điển hình trong nỗ lực rút ngắn khoảng cách giữa học thuật và công việc thực tế, chuẩn bị cho sinh viên kỹ năng công nghệ đáp ứng nhu cầu thị trường lao động hiện nay.

Đây là một ví dụ tiêu biểu về mô hình giáo dục nhằm khai thác tiềm năng ở các ngành tăng trưởng nhanh nhất khu vực, dự kiến sẽ tạo ra doanh thu hàng tỷ đô la trong thập kỷ tới. Những chương trình như vậy được đánh giá là nỗ lực kịp thời nhằm bù đắp các thiếu sót của các mô hình giáo dục truyền thống, vốn chưa theo kịp tốc độ phát triển của nền kinh tế số. Giáo sư William H. Doe, chuyên gia về giáo dục kỹ thuật số, cho biết: “Việc sinh viên được học các kỹ năng như lập trình, thiết kế giao diện người dùng, và 3D modeling giúp họ trở thành nhân sự có giá trị cao và tăng khả năng thích ứng với những thay đổi không ngừng của ngành công nghiệp số”.

Đáp ứng yêu cầu của thị trường

Các chính phủ trong khu vực đã thể hiện cam kết đầu tư mạnh mẽ vào các lĩnh vực số hóa, điều này thúc đẩy các ngành công nghiệp phát triển và dẫn đến nhu cầu cấp thiết về lao động chất lượng cao trong tương lai. Báo cáo năm 2023 của Ngân hàng Phát triển châu Á dự báo nền kinh tế số của Đông Nam Á sẽ tăng trưởng khoảng 30% mỗi năm nhờ các mảng như thương mại điện tử, dịch vụ tài chính kỹ thuật số và giải trí trực tuyến. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi thế này, hệ thống giáo dục cần thay đổi để phù hợp với yêu cầu ngày càng cao của thị trường. Chính vì vậy, các trường đại học và doanh nghiệp đã tăng cường hợp tác để xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng số, đáp ứng yêu cầu từ phía doanh nghiệp và giúp sinh viên nắm bắt những kỹ năng mà thị trường thực sự cần.

Đại học Bách khoa Singapore (SP) là một ví dụ khi hợp tác với Amazon Web Services để cung cấp chứng chỉ kỹ năng điện toán đám mây cho sinh viên. Khóa học này giúp sinh viên tiếp cận các công nghệ tiên tiến, bao gồm cả trí tuệ nhân tạo và học máy, tạo nền tảng để họ tham gia vào các ngành nghề hiện đại. Tương tự, tại Việt Nam, các chương trình hợp tác tương tự cũng đã được thực hiện, ví dụ như quan hệ đối tác giữa trường Đại học Công nghệ Tp. Hồ Chí Minh và Microsoft, cung cấp các khóa học về an ninh mạng và khoa học dữ liệu, giúp sinh viên Việt Nam có thể sẵn sàng gia nhập vào các ngành nghề liên quan đến công nghệ.

Rút ngắn khoảng cách giữa học thuật (lý thuyết) và thực tiễn

Trong thời gian dài, khoảng cách giữa kiến thức học thuật và thực tiễn công việc đã là một thách thức lớn. Nhiều sinh viên tốt nghiệp không có đủ kỹ năng thực tế để đáp ứng nhu cầu của nhà tuyển dụng, dẫn đến việc các doanh nghiệp phải mất thời gian và chi phí đào tạo lại nhân sự. Sự hợp tác giữa các trường đại học như RMIT và các doanh nghiệp tư nhân như Infinite Learning không chỉ cải thiện chất lượng học thuật mà còn đảm bảo sinh viên có thể áp dụng những gì đã học ngay lập tức vào công việc.

Các chuyên gia trong ngành, chẳng hạn như kỹ sư phần mềm và các nhà phát triển trò chơi điện tử, được mời tham gia vào việc giảng dạy và thiết kế chương trình học, giúp chương trình học sát với thực tế. RMIT Việt Nam cho biết chương trình hợp tác này còn giúp họ liên tục cập nhật các công nghệ và tiêu chuẩn ngành, từ đó giúp sinh viên tự tin khi gia nhập vào thị trường lao động. Ví dụ, chương trình thiết kế trò chơi với Infinite Learning cho phép sinh viên học hỏi các nền tảng lập trình và công cụ kỹ thuật số mới nhất, hiểu rõ nguyên tắc thiết kế phía sau những trò chơi thành công và phát triển kỹ năng sáng tạo cùng với năng lực kỹ thuật, những yếu tố ngày càng được các nhà tuyển dụng đánh giá cao.

Tác động tích cực trên quy mô toàn khu vực và toàn cầu

Khi xu hướng hợp tác đào tạo kỹ năng số bùng nổ, tác động tích cực của nó không chỉ giới hạn trong khuôn khổ các trường đại học. Các chuyên gia dự đoán rằng điều này có thể là một chất xúc tác thúc đẩy tăng trưởng kinh tế khu vực và biến Đông Nam Á thành trung tâm phát triển tài năng công nghệ trên toàn cầu. Những sinh viên sở hữu năng lực tốt về sáng tạo nội dung, quản trị nền tảng và hiểu biết về các hệ thống công nghệ sẽ tạo sức hút với các nhà đầu tư quốc tế; từ đó thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp trong khu vực.

Hơn nữa, sự phát triển này còn có thể giúp giảm thiểu hiện tượng “chảy máu chất xám”. Theo báo cáo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp Đông Nam Á di cư sang các nước phát triển để tìm kiếm cơ hội cao hơn trong khu vực đã giảm khoảng 15% kể từ khi các chương trình hợp tác và các ngành nghề kỹ thuật số được phát triển. Với cơ hội làm việc trong các công ty lớn ngay tại quê nhà, nhiều sinh viên giỏi sẽ lựa chọn ở lại và cống hiến cho sự phát triển của đất nước.

Đáp ứng nhu cầu về các kỹ năng chuyên sâu

Hiện nay, nhu cầu về chuyên môn trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh mạng, tiếp thị kỹ thuật số và phân tích dữ liệu vẫn rất lớn. Các chính phủ và nhà quản lý giáo dục trong khu vực đang đẩy mạnh các sáng kiến hợp tác với các doanh nghiệp tư nhân để tạo ra những chương trình học đáp ứng được nhu cầu này. Ở Philippines, Đại học Ateneo de Manila đã ra mắt chương trình đào tạo khoa học dữ liệu hợp tác với các công ty công nghệ trong nước, cung cấp cho sinh viên những kỹ năng quan trọng trong lĩnh vực phân tích dữ liệu và khoa học máy tính. Tương tự, tại Thái Lan, các trường đại học đang bắt tay với các công ty quốc tế để phát triển các chương trình học dựa trên công nghệ AI, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về nhân sự trong tương lai.

Thêm nữa, chính phủ Thái Lan cũng đang triển khai dự án giáo dục kỹ thuật số quốc gia nhằm đảm bảo rằng sinh viên trong nước có thể tiếp cận với công nghệ mới nhất, bao gồm chuỗi khối (blockchain) và phân tích dữ liệu lớn, đáp ứng nhu cầu của một thị trường lao động số hóa toàn cầu. Những nỗ lực này không chỉ giúp Đông Nam Á xây dựng một lực lượng lao động kỹ thuật số bền vững mà còn góp phần đưa khu vực vào danh sách các trung tâm công nghệ hàng đầu thế giới.