Tại sao “ông lớn” Amazon nói không với làm việc từ xa?

Amazon từng là một trong những cái tên nổi bật trong xu hướng ủng hộ làm việc từ xa, nhất là sau khi đại dịch COVID-19 được kiểm soát trên toàn cầu. Thế nhưng, chính sách này sẽ chỉ còn hiệu lực tới cuối năm nay, khi “ông lớn” này mới đây công bố chính thức chinh sách làm việc mới kể từ ngày 2/1/2025, yêu cầu toàn bộ nhân viên tại tất cả các đơn vị quay trở lại văn phòng làm việc 5 ngày/tuần nhằm tối ưu hoá năng suất và gia tăng sự gắn kết giữa các thành viên và bộ phận của hãng. Thông báo này đã nhận nhiều phản hồi mạnh mẽ từ không chỉ chính nhân viên của hãng trên toàn cầu mà còn từ những cộng đồng người lao động khác.

Lý do đằng sau quyết định trên 

Theo các nhà quan sát, quyết định chấm dứt chính sách làm việc linh hoạt của Amazon trên toàn cầu bắt nguồn từ quan điểm cho rằng năng suất làm việc của nhân viên và cảm hứng sáng tạo của họ được thúc đẩy hiệu quả hơn bởi sự tương tác khi làm việc trực tiếp. Hướng tới sự đổi mới và sáng tạo cao hơn, CEO Andy Jassy nhấn mạnh rằng sự hiện diện của các nhân viên tại văn phòng tăng cường sự gắn kết của đội nhóm, bộ phận, tạo điều kiện cho các tương tác kích thích phát triển văn hoá làm việc và hỗ trợ thúc đẩy các hoạt động giao tiếp, trao đổi. Những yếu tố này đều được xem như rất quan trọng trong việc duy trì lợi thế cạnh tranh của Amazon trong ngành công nghệ phát triển nhanh.

Quan điểm này của Jassy được hỗ trợ bởi một số nghiên cứu nêu bật những lợi ích của việc làm việc trực tiếp. Ví dụ như nghiên cứu của Học viện Kinh doanh Harvard phát hiện ra rằng tỷ lệ thành công của các yêu cầu trực tiếp cao gấp 34 lần so với các yêu cầu qua tin nhắn hay email. Ngoài ra, nghiên cứu từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) cũng cho thấy sự gần gũi giữa các thành viên trong đội nhóm cũng thúc đẩy đáng kể năng suất của tập thể.

Phản ứng của nhân viên Amazon

Việc chuyển sang mô hình làm việc bắt buộc tại văn phòng đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều từ lực lượng lao động của Amazon. Một mặt, một số nhân viên hoan nghênh việc quay trở lại văn phòng, nêu ra những lợi ích của việc tương tác trực tiếp với đồng nghiệp và khả năng giao tiếp rõ ràng hơn. Mặt khác, nhiều nhân viên bày tỏ lo ngại về việc mất đi sự linh hoạt, vốn là một lợi thế đáng kể trong giai đoạn đại dịch COVID-19.

Các hình thức làm việc linh hoạt đã cho phép nhân viên đạt được sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống tốt hơn, giảm thời gian đi lại và quản lý trách nhiệm cá nhân hiệu quả hơn. Một cuộc khảo sát do FlexJobs thực hiện vào năm 2023 cho thấy 65% ​​số người được hỏi thích làm việc từ xa vì tính linh hoạt mà nó mang lại. Việc quay trở lại lịch trình làm việc cứng nhắc tại văn phòng có thể dẫn đến căng thẳng gia tăng và giảm sự hài lòng trong công việc đối với những người đã quen với những lợi ích của công việc từ xa.

Tranh luận công khai và ý kiến ​​chuyên gia

Cuộc tranh luận công khai xung quanh quyết định của Amazon phản ánh một cuộc thảo luận rộng hơn về tương lai của mô hình làm việc từ xa. Những người ủng hộ mô hình làm việc tại văn phòng cho rằng nó nâng cao trách nhiệm giải trình, thúc đẩy văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ và tạo điều kiện thuận lợi cho việc cố vấn và phát triển chuyên môn. Họ tin rằng môi trường văn phòng vật lý là điều không thể thiếu để thúc đẩy sự đổi mới và duy trì cấu trúc tổ chức gắn kết.

Ngược lại, những người chỉ trích cho rằng môi trường “cứng nhắc” tại văn phòng làm chậm tiến trình đạt được trong các thỏa thuận làm việc linh hoạt. Họ cho rằng làm việc từ xa đã được chứng minh là hiệu quả, với nhiều công ty báo cáo năng suất được duy trì hoặc thậm chí tăng lên trong thời kỳ đại dịch. Ví dụ, một nghiên cứu của Đại học Stanford cho thấy những người làm việc từ xa có năng suất cao hơn 13% so với những người làm việc tại văn phòng.

Các chuyên gia cũng cân nhắc về những tác động tiềm ẩn lâu dài của quyết định của Amazon. Tiến sĩ Laura Hamill, Giám đốc nhân sự tại Limeade, cho rằng các công ty cần cân bằng giữa tính linh hoạt và cấu trúc. Bà lập luận rằng một mô hình kết hợp, kết hợp làm việc từ xa và tại văn phòng, có thể mang lại những điều tốt nhất của cả hai phe, đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhân viên trong khi vẫn duy trì hiệu quả của tổ chức.

Ảnh hưởng lên thị trường lao động

Quyết định của Amazon có thể tạo ra làn sóng ảnh hưởng tới các tập đoàn lớn khác, từ đó tác động đến góc nhìn của họ về chính sách làm việc. Là một trong những nhà tuyển dụng lớn nhất thế giới, động thái này của Amazon được theo dõi chặt chẽ và thường được các công ty khác noi theo. Nếu yêu cầu trở lại văn phòng của Amazon được ủng hộ, nó có thể thúc đẩy sự trở lại của mô hình làm việc truyền thống. Từ đó sẽ khiến những người mới tốt nghiệp và bước vào thị trường việc làm khó tìm thấy các cơ hội làm việc từ xa hơn, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ.

Tuy nhiên, những công ty theo chân Amazon cũng có thể phải đối mặt với nguy cơ đánh mất những nhân tài hàng đầu vốn ưu tiên sự linh hoạt và cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Trong một thị trường việc làm cạnh tranh, các công ty cung cấp chế độ làm việc linh hoạt vẫn luôn được xem như có lợi thế trong việc thu hút và giữ chân những nhân viên có tay nghề cao. Do đó, điều quan trọng là các tổ chức phải cân nhắc kỹ lưỡng sở thích và nhu cầu của lực lượng lao động khi thiết kế chính sách làm việc.

Người trẻ nên chuẩn bị gì cho những thay đổi có thể xảy ra trên thị trường lao động?

Đối với những sinh viên sắp tốt nghiệp, điều quan trọng là họ phải hiểu được rằng mình cần thích nghi và cởi mở với các môi trường làm việc khác nhau để không hạn chế cơ hội đến với mình, đặc biệt trong giai đoạn đầu của sự nghiệp. Khả năng làm việc đa môi trường và sự linh hoạt trong tư duy sẽ giúp cho người lao động tiến xa và nhanh hơn. Dù làm việc từ xa, làm việc bán từ xa hay làm việc hoàn toàn tại văn phòng, điều khiến người lao động trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà tuyển dụng chính là tác phong chuyên nghiệp, tinh thần trách nhiệm cao, sự chủ động và khả năng ứng biến tốt.

Ngoài ra, những người lao động trẻ cũng nên tránh bị chi phối quá mạnh mẽ bởi mô hình làm việc từ xa. Những hoạt động giao tiếp, tương tác từ xa không thật sự giúp đẩy nhanh tốc độ cũng như củng cố mạnh mẽ các mối quan hệ chuyên nghiệp. Trên con đường phát triển sự nghiệp, việc sở hữu một mạng lưới quan hệ sẽ rất quan trọng và giúp ích nhiều cho người lao động. Để đạt được nó, những lao động trẻ nên tích cực trau dồi cả kỹ năng chuyên môn lẫn kỹ năng mềm (chẳng hạn như giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề, v.v.) cũng như gìn giữ, củng cố các mối quan hệ của mình.