IELTS Speaking – “Tất Tần Tật” những điều bạn cần phải biết

IELTS về tổng thể là một bài thi “khó nhằn” và cần chuẩn bị kỹ càng nếu bạn muốn đạt được số điểm cao. Trong đó, IELTS Speaking thường là phần thi gây cho thí sinh nhiều tâm lý lo lắng nhất bởi đây không còn là những phần làm bài trên giấy nữa mà bạn phải tương tác trực tiếp với các chuyên gia bản ngữ – những người sẽ quyết định trình độ giao tiếp của bạn theo nhiều tiêu chí định sẵn.

Dưới đây sẽ là tất tần tật những điều bạn cần biết về IELTS Speaking nhằm giúp bạn chuẩn bị sẵn sàng về tâm lý cũng như kiến thức bước vào kỳ thi.

Tổng quan về bài thi IELTS Speaking

1. Bài thi IELTS Speaking gồm những gì?

Bài kiểm tra nói thường kéo dài khoảng 11-14 phút, và được chia thành ba phần:

• Phần 1 là về BẠN. Họ sẽ hỏi bạn những câu hỏi quen thuộc hàng ngày về cuộc sống của bạn – sở thích, gia đình, công việc… Phần này sẽ kéo dài khoảng 4-5 phút.
• Phần 2, bạn sẽ nói về một chủ đề được định sẵn. Mỗi thí sinh sẽ được cấp một tấm thẻ kèm 1 phút để chuẩn bị câu trả lời. Sau đó, bạn sẽ được yêu cầu nói về nội dung đó trong tối đa 2 phút.
• Phần 3 trừu tượng hơn. Đây là cơ hội của bạn để thực sự phát triển câu trả lời của bạn và thảo luận sâu hơn về các vấn đề được đưa ra ở Phần 2. Phần này sẽ kéo dài 4-5 phút.

2. Giám khảo sẽ chờ đợi điều gì ở thí sinh?

Chúng tôi đưa ra phần này, là để giảm bớt nỗi lo lắng và căng thẳng của bạn khi nghĩ đến IELTS Speaking. Vậy họ muốn gì và không muốn gì?

Thực tế, các giám khảo KHÔNG HỀ MUỐN biết:

• Khả năng ghi nhớ & học thuộc các câu trả lời của bạn tại nhà,
• Hôm đó bạn mặc quần áo màu gì, có tươi cười không, có cúi chào hay bắt tay giám khảo không,
• Bạn nói theo accent của Anh Anh, Anh Mỹ hay Anh Úc…

… mà họ MUỐN xem:

• Bạn có thể giao tiếp tốt bằng tiếng Anh tới mức độ nào.
• Bạn có khả năng xử lí tình huống và câu hỏi như thế nào? Có đủ nhanh nhạy không?
• Bạn có tự tin với các câu trả lời của mình hay không.

Để giảm bớt phần căng thẳng, bạn nên nhớ rằng các giám khảo trong kỳ thi IELTS Speaking chỉ muốn kiểm tra rằng bạn có thể tự tin và giao tiếp bằng tiếng Anh hay không thôi, chứ không yêu cầu bạn phải diễn thuyết như một nhà hùng biện chuyên nghiệp.

3. Tiêu chí chấm điểm

Có 10 bands – từ Band 0 đến Band 9 cho phần Speaking (cũng như các phần khác của bài thi IELTS). Trong đó, Band 9 là mức độ cao nhất – dành cho trình độ ngang với người bản ngữ.

Các tiêu chí chấm điểm của IELTS chia làm 4 hạng mục chính:

3.1. Fluency and coherence – Lưu loát và mạch lạc

Thể hiện ở những điều sau:

• Sự do dự
• Sự lặp lại vấn đề
• Tự sửa lỗi – nói sai
• Sự gắn kết của ý
• Sự phù hợp theo tình huống

3.2. Grammatical range and accuracy – Phạm vi ngữ pháp và độ chính xác

Thể hiện ở độ chính xác về ngữ pháp (thời thì) và tính đa dạng của chủ đề 

3.3. Lexical resource – Nguồn từ vựng

Thể hiện qua:

• Sử dụng từ linh hoạt & chính xác
• Sắp xếp thứ tự từ hợp lý
• Khả năng diễn giải ý nghĩa qua việc vận dụng từ ngữ
• Sử dụng thành ngữ linh hoạt

3.4. Pronunciation – Phát âm

Thể hiện qua:

• Nhịp, âm điệu
• Trọng âm
• Tốc độ nói
• Giọng nói

Phương pháp học từng phần trong bài thi IELTS Speaking

Bây giờ chúng ta sẽ đi sâu hơn vào 3 phần của IELTS Speaking.

Phần 1 – Những câu hỏi đơn giản về Bạn

Trong phần 1 của bài thi Speaking, giám khảo sẽ tự giới thiệu và đặt câu hỏi chung về các chủ đề quen thuộc xung quanh cuộc sống của bạn.

Giám khảo sẽ xác nhận danh tính của bạn, sau đó sẽ đặt câu hỏi chung về các chủ đề như quê hương, gia đình, công việc, học tập và sở thích. Phần 1 của bài kiểm tra sẽ kéo dài 4-5 phút.

Các chủ đề bạn thường gặp sẽ xoay quanh:

Work Study Hometown  Home Art

Birthday Childhood Clothes Computer Daily routines

Dictionaries Evening Family & Friends Flowers Food

Going out Happiness Hobbies Internet Leisure time

Music Newspaper Neighbors Pets Sports

Khi trả lời câu hỏi, hãy chú ý tới thời thì (quá khứ, hiện tại…) và từ vựng mà bạn sử dụng: Gần gũi, chân thực. Hãy nhớ rằng đây là những câu hỏi cá nhân và do đó bạn nên đưa ra câu trả lời theo cá nhân bạn. Không nên ghi nhớ câu trả lời và nếu giám khảo nhận ra bạn đã cố học thuộc những mẫu câu này, bạn sẽ bị mất điểm. 

Sau đây, chúng tôi sẽ cung cấp một số câu trả lời tương ứng với các câu hỏi để bạn tham khảo (không phải để học thuộc!).

IELTS Speaking Topic # 1- Work Do you work or study? I graduated a few years ago and I’m now in full-time employment. What is your job? I’m currently an English teacher working for the British Council in Ho Chi Minh City. Why did you choose that job? I was previously a lawyer and found it to be really stressful and never had any free time, so after quitting that job I thought teaching might be the complete opposite of being a lawyer, you know not as stressful and more time off. Are there lots of English teachers in Ho Chi Minh City? Oh yes! There is a such a big demand for English as a second language here and it’s also quite a cheap place to live compared to many other big cities in Asia. Do you enjoy your job? Most of the time. It’s very rewarding to be able to help people every day and the students here are very hardworking and fun to teach, but you sometimes have lessons that do go so well and the money could always be better. Do you get on well with your co-workers? Yes, fine. I don’t really see work as part of my social life, so I don’t socialise with them, so I suppose I could be more friendly, but it’s just my nature to be a bit colder with colleagues. I think it’s more professional to be that way. What responsibilities do you have at work? All of the teachers main responsibility is to plan good lessons and then teach them to the best of our ability. On top of that we have several admin. tasks to carry out like mark homework, fill out attendance sheets and write reports. What would you change about your job? As with most English teachers, we have to teach what is on the curriculum and this can mean that you are teaching some things that are quite boring or not very useful for your students, so I would like to have more freedom to teach outside the syllabus. IELTS Speaking Topic # 2- Study Do you work or study? I’m currently a student at Queen’s University, Belfast. What do you study? I study law because it’s a really well thought of degree and I’m hoping to pursue it as a career in the future. Is it a popular subject at your university? Very popular, in fact, it’s one of the most sought-after courses. I think there are about 350 people reading law at Queen’s. I think lots of student’s parents want them to study law so they can get a good job after they graduate. What is the most difficult part of your subject? You have to remember lots of legislation and cases and not only remember their names but also how the effect each part of the law and how they interact with each other. Physically it can also be exhausting because we have to read very dense texts for a few hours every day. What would like to study in the future? As I said before, my favourite type of law is Human Rights, so I would like to do a masters in International Human Rights Law. it’s right at the cutting edge of my field and there are also lots of very high profile cases in the media, so it’s really exciting and something I would like to become an expert in. Why did you choose your university? Mostly because it is close to my hometown and most of my friends were going there. I kind of regret it now. It’s a great university, but because it’s so close to home it doesn’t give you much of a chance to experience new things and meet new people. If I were to choose again, I’d study abroad. IELTS Speaking Topic # 3- Fashion Do you care about fashion? I used to in my younger days, I remember always looking to see what my favourite musicians were wearing and then try to copy them, but now that I’m older I don’t really care as long as I look smart. What kind of things do you normally wear? It depends what I’m doing really. If I’m working I always wear a dress shirt and trousers, but we don’t have to wear a tie. If I’m going out it will be more casual like a polo shirt and jeans and if I’m at home it will be really relaxed, just a t-shirt and shorts. Are there any traditional clothes in your country? I have no idea. There might be but I can’t recall ever hearing anyone talking about them or seeing someone wearing them. Have you ever bought clothes online? No, because I don’t trust their clothes to always fit me. I know a few people who order lots of clothes online and order a few different sizes and then send the ones that don’t fit them back, but I can’t be bothered with all that. It’s much quicker to go into a proper shop and try the clothes on there and make sure they are a proper fit. Do people from your country think fashion is important? More so these days. Our country wouldn’t be very high on the list of international fashion hot spots, but I notice people following certain trends more. Last year, there was a red trouser craze and everywhere you looked people had red trousers on.

IELTS Speaking Topic # 4- The Internet  How important is the internet to you? Extremely important. I depend on it for work, research, study, and entertainment, so without it I’d be completely lost. Do you use it more for work or in your free time? I’d say both really. About 50% of my job involves researching and writing on the internet so I would use it for about 4 hours a day. When I get home, I’m normally too tired to go to the gym or play sports so it is really easy to download a movie or stream some music and I normally do that until I fall asleep. What are your favourite websites? For work, my two favourite sites are WordPress and Google. WordPress is a blogging tool that allows you to publish blogs easily and maintain a professional looking website. Google, of course, allows me to find the information I need quickly and accurately. In my spare time, I, of course, use Facebook like everyone else in the world, but my favourite site is The Guardian because it allows me to keep up to date with everything that’s happening. Do you think you use the internet too much? I think most people do these days. My problem is that there are so many sites and apps that you end up checking them way too often and this wastes lots of time. It can also be a bit anti-social if you are checking your phone all the time when you are with other people. Are there any negative things about the internet? Being connected all of the time is not a good thing. Before you had to sit down at your computer and log on and that took time, so you didn’t do it so much. Now all people have to do is look at their phone and this is too much for me. I’ve been trying to leave my phone at home when I socialise with friends and family to stop myself from focusing too much on the phone rather than them. IELTS Speaking Topic # 5- Food What’s your favourite food? I would have to say that it’s definitely steak. It’s quite expensive, so it’s a real treat when I get the chance to have steak and I love all the things that come with it like pepper sauce, chips, mushrooms, and onions. Have you always liked steak? I didn’t really like meat when I was younger. My mum said that I only liked to eat sweet things or breakfast cereal when I was a child. Naturally, Coco Pops were my absolute favourite. Are there any foods you dislike? I like most foods, but if I had to pick some I don’t like, it would have to be vegetables, especially green ones like broccoli or cabbage. They either taste of nothing at all or really bitter. Although, I try to force them down when I have to because they are very healthy. What are some traditional foods in your country? Everything seems to revolve around the potato where I’m from, but there’s much more to Irish cuisine than just one vegetable. If you come to Ireland you have to try a full Irish breakfast. It’s made up of lots of fried meats, plus a range of bread like wheaten, soda and potato bread, of course. Do you have a healthy diet? No, not at all. I like all of the things that are unhealthy like sweets, fatty foods, and junk food. I don’t really have a lot of discipline when it comes to my diet, which is probably why I’m a little overweight.

Như có thể thấy, tất cả những câu trả lời bên trên đều được trả lời một cách trực tiếp, không rườm rà và có độ cá nhân hóa rất cao.

Hãy trả lời những câu hỏi này một cách thông thường theo quan điểm của bạn. Không cần đặt mình vào vị trí của giám khảo xem họ thích nghe gì, bởi điều họ cần là việc bạn hiểu câu hỏi và tương tác lại như thế nào. Hãy xem một đoạn hội thoại khá thông minh như dưới đây:

Q: – How often do you read the newspaper?

A: – Oh. I don’t read the newspaper.  I read novels and comic books but not the newspaper.  I think it’s because I can get my daily updates from social media.  If something important happens in the world I usually hear about it from someone else.

Đây là một câu trả lời khá tốt vì mặc dù người trả lời đã gặp câu hỏi khó nhưng vẫn có thể trả lời một cách tự tin rằng anh ấy không đọc báo; quan trọng hơn là giải thích được lý do và đưa ra những dẫn chứng khác để hỗ trợ quan điểm “không tích cực” này.

Tóm lại, bài thi IELTS Speaking Phần 1 về cơ bản là tất cả về bạn, vì vậy hãy là chính mình khi bạn làm bài kiểm tra. Luyện tập với một người bạn như trong phòng thi sẽ giúp bạn nhiều hơn là tự thực hành trước gương.

Phần 2 – Nói về một chủ đề cụ thể

Phần thứ hai của bài thi IELTS Speaking được gọi là “The Long Turn”. Đây là một phần quan trọng của kỳ thi và kéo dài 3-4 phút. Nếu bạn muốn đạt điểm cao (Band 7.0 trở lên), thì bạn phải làm tốt trong phần này. Phần 2 này tương tự như một bài phát biểu ngắn gọn, một bài nói chuyện với rất ít thời gian chuẩn bị.  Thí sinh được trao một thẻ chủ đề và dành một phút để suy nghĩ, viết ghi chú. Sau đó, tận dụng tối đa hai phút để nói về chủ đề đó.

Về cơ bản, IELTS Speech Test Phần 2 kiểm tra mức độ bạn có thể nói liên tục trong một khoảng thời gian dài. Một đoạn trả lời trong thời gian hai phút là khá dài so với các câu trả lời dự kiến ​​trong Phần 1 hoặc 3 của IELTS Speaking. Khi viết ra giấy, một câu trả lời hay dài khoảng 220 đến 270 từ, giống như phần hai của bài thi Viết.

Tìm hiểu thêm về thẻ chủ đề

Trên mỗi thẻ chủ đề có một câu hỏi chính và các câu hỏi phụ. Câu hỏi chính là câu hỏi quan trọng nhất, vì vậy bạn nên tập trung vào phần này. Các câu hỏi phụ chỉ giúp hướng dẫn câu trả lời của bạn.

Ví dụ:

Describe a hotel that you have visited. Where is it located? When did you go there? Who did you go with? What did you like about it?

Bạn có thể thay đổi thứ tự các câu hỏi; nhưng cần đảm bảo trả lời đủ các câu hỏi được đưa ra. Hãy cho giám khảo thấy bạn có thể trả lời tốt câu hỏi một cách trôi chảy và mạch lạc, trong giới hạn thời gian cho phép.

Để làm thật tốt bài thi IELTS Speaking Part 2, bạn nên thực hiện theo các bước sau:

1. Gạch chân và lập dàn ý
2. Chuẩn bị về mặt ngôn ngữ: các từ vựng nổi bật liên quan, các thời thì, mẫu câu…
3. Cấu trúc bài nói:

• • Giới thiệu – Một câu tổng quan mô tả về chủ đề đang cần nói
  • Nội dung chính – Lần lượt trả lời dựa theo các câu hỏi phụ được nêu hoặc theo dàn ý đã ghi chú

Nếu còn thời gian:

• • Đưa ra ý kiến – Chốt lại vấn đề: Tốt hay xấu, nên hay không nên làm, quan điểm của bạn ra sao.
  • Kết luận – Đánh giá bằng một câu tổng quan.

Và để chuẩn bị thật tốt, bạn nên luyện tập với nhiều dạng chủ đề khác nhau, từ các chủ đề gần gũi tới xa lạ. Các bài nói vẫn dựa trên trải nghiệm và quan điểm cá nhân của bạn về chủ đề cụ thể được đưa ra, do đó: Không học thuộc lòng! 

Dưới đây là một ví dụ về cách trả lời cho câu hỏi trên:

“The hotel that I visited before was the Lucky 7 Hotel.  The last time I went there was last year during my colleague’s birthday party.  It was a dual celebration for her because she had just been promoted, so she held the party there.  I went with my wife, but not the kids. It was a semi-formal affair so I didn’t want my kids running around.  I wouldn’t be able to enjoy the celebration if I had to keep an eye on the children all the time.

As for the hotel, I thought it was nice.  It wasn’t a five star hotel but the service was still very good.  The employees were nice and accommodating. I remember that I asked to be moved to another table since we were seated quite far from the stage.  They immediately found my wife and I another seat. The food was surprisingly good. It looked like food you would see in a cheap buffet. But when you ate it, each mouthful was packed with flavor.  I remember having thirds. My wife had seconds for dessert. Another thing I liked was their bathroom. You can often tell the kind of service you’ll get by the way they maintain their bathroom. It was spacious and clean.  It even smelled good! It spoke volumes about the kind of management they have, especially since it wasn’t a fancy hotel. Overall, it was a good place.“ (243 từ!)

Bài thi IELTS Speaking Phần 2 là một phần rất quan trọng trong tổng thể bài kiểm tra nếu bạn muốn đạt điểm cao. Cố gắng diễn đạt từ kinh nghiệm của bản thân và thực hành nhiều, đặc biệt là về các chủ đề mà bạn không hứng thú.

Phần 3 – Phát triển sâu hơn chủ đề trong Phần 2

IELTS Speaking phần 3 là phần cuối cùng và quan trọng nhất của bài thi Nói. Trong phần này, các câu hỏi khó hơn được đặt ra bởi giám khảo nhằm mục đích đánh giá đầy đủ hơn thí sinh về tính lưu loát trong tiếng Anh, từ vựng và ngữ pháp. Mặc dù các câu trả lời được yêu cầu không dài bằng The Long Turn (Phần 2), nhưng các câu hỏi có phạm vi rộng hơn và thường có chiều sâu hơn.

Các câu hỏi trong phần 3 thường liên quan đến phần 2 của bài kiểm tra. Tuy nhiên, giám khảo cũng có thể chuyển hướng các câu hỏi khi cần thiết để tránh nhàm chán hoặc thử thách thí sinh ở mức độ cao hơn.

Một điều bạn nên dè chừng ở Phần 3, đó là bất cứ điều gì bạn nói đều có thể bị thử thách hoặc hỏi xoáy thêm vì giám khảo có nhiều thời gian hơn để hỏi về những gì họ muốn.

Do đó, bạn không nên “thốt ra” bất cứ điều gì xuất hiện trong đầu. Hãy chắc chắn rằng những gì bạn trả lời đều hợp lý trong ngữ cảnh, dựa trên những điều bạn tin là đúng.

Ví dụ:

– Examiner: In some countries, smoking is banned in public places. Is this okay? – Test taker: Yes. I think it is alright. They say that second-hand smoke is actually more dangerous to those who do not smoke, so banning smoking will protect people’s health and rights. – Examiner: But doesn’t the smoker have the “right” to smoke too?

Nếu giám khảo hỏi câu hỏi này, người nói có thể suy nghĩ: “mình đã chọn sai phía để bảo vệ rồi sao?!” Tuy nhiên câu trả lời là bất kể bạn chọn bên nào, hay cá nhân giám khảo nghĩ gì, bài IELTS Speaking có nghĩa là kiểm tra sự lưu loát bằng tiếng Anh của bạn, vì vậy đừng quá lo lắng nếu như bị hỏi vặn lại.

Do đó, bạn nên trả lời theo cách tốt nhất có thể để bảo vệ những gì bạn nói, chẳng hạn như:

Test taker: Though a person has the right to choose or not choose to smoke, if his or her actions negatively affect others, like through second-hand smoke, then the person loses the right.

Bài test IELTS Phần 3 đầy thách thức nhưng cũng có thể là một cuộc trò chuyện thú vị, cởi mở với giám khảo nếu như bạn biết tận dụng. Một lần nữa, lời khuyên là: Be Yourself và nói về những gì bạn biết.

Nếu bạn không chắc chắn về câu hỏi, hãy nhớ làm rõ với giám khảo trước khi vội đưa ra câu trả lời. Nhưng quan trọng nhất là cần luyện tập, luyện tập và luyện tập thật nhiều với đa dạng các chủ đề mà chúng tôi thường xuyên cập nhật trong các bài blog tới.

Các nguồn tài liệu luyện IELTS Speaking và link tải e-book

1. Bộ sách luyện phát âm cực chuẩn

English pronunciation in use là bộ sách nổi tiếng luyện phát âm không thể nào bỏ qua với những bạn đang luyện thi IELTS Speaking. Bộ sách được chia thành 3 cấp độ:

• English Pronunciation in Use Elementary: Luyện các âm đơn & âm cơ bản
• English Pronunciation in Use Intermediate: Luyện các âm đôi, phát âm ending sound, trọng âm… 
• English Pronunciation in Use Advanced: Luyện phát âm với giọng điệu chuẩn bản xứ hơn nhờ vào ngữ điệu

2. Bộ sách những từ vựng hay và hữu dụng

• Check your vocabulary for IELTS của Rawdon Wyatt được biên soạn dưới hình thức các bài tập nhỏ cho từng chủ đề. Nội dung phù hợp cho cả khối thi General training và Academic modules, do đó bố cục cuốn sách cũng được chia làm 2 phần: phần 1 tập trung vào những từ ngữ thông dụng trong đời sống thường nhật, phần 2 bao gồm các topic cụ thể, thường xuyên xuất hiện trong các bài thi IELTS.

• Cambridge Vocabulary for IELTS của Pauline Cullen: Vocabulary for IELTS bao gồm các từ vựng cần thiết chia thành 25 units tương ứng với 25 chủ đề từ vựng khác nhau, sau mỗi 5 bài, cuốn sách cũng đưa ra cho người học những bài kiểm tra từ vựng khác nhau.

3. Tài liệu chung luyện IELTS Speaking

• IELTS Speaking Mat Clark: Đây là bộ sách khá nổi tiếng với những người luyện thi IELTS bởi tính thực hành cao và hữu dụng của nó, chỉ dẫn cơ bản các bước thực hành và luyện nói sao cho đạt điểm cao nhất.
• SUCCEED IN IELTS SPEAKING: Đúng như tên gọi, Succeed in IELST Speaking cung cấp từ vựng cho từng chủ đề thường có trong 3 parts và có những mẹo làm bài chi tiết cách trả lời câu hỏi sao cho hiệu quả và ghi điểm. Sách bao gồm 10 bài học lớn tương đương với 10 chủ đề quan trọng trong IELTS Speaking.

Good luck with your IELTS Speaking !